Eseje o Szekspirze

Autor: Krystyna Kujawińska Courtney

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
  Data wydania: 2022 r.
  ISBN:  978-83-8331-067-1
  e-book  ISBN: 978-83-8331-068-8
  
• Wydanie: e-book
  Liczba stron: 278

Książka jest napisana przez […] osobę doskonale znającą dzieła Szekspira, ich krytyczne opracowania (polskie i zagraniczne) oraz kulturowe uwarunkowania recepcji i teorii recepcji, które stanowią podstawę metodologiczną studium […]. Brakuje tego typu publikacji na rynku polskim. Ważne jest propagowanie Szekspira w Polsce poza kręgiem naukowców. Monografia z pewnością będzie dobrze odebrana przez miłośników Szekspira i jest szansa, że zachęci do lektury jego dzieł nowych czytelników.

dr hab. Jacek Fabiszak, prof. UAM

Dużą zaletą książki jest to, że każdy z esejów może być traktowany samodzielnie, z konkretnym problemem badawczym i własnymi wnioskami. Jednocześnie zebrane w publikację wzajemnie się uzupełniają, prowadząc czasem pokrewne wątki oraz proponując ważne wspólne wnioski na temat obecności i znaczenia Szekspira w kulturze lokalnej i światowej na przestrzeni wieków, ze szczególnym odniesieniem do chwili obecnej.

dr hab. Magdalena Cieślak, prof. UŁ

z opisu wydawcy

Mój wykładowca literatury powszechnej zwykł mówić, że historia literatury dzieli się na trzy okresy: „przed Szekspirem – Szekspir – po Szekspirze”; choć później skrócił ten schemat do uproszczonego: „przed i po Szekspirze”. Mimo że od moich studiów minęło już wiele lat i dzisiaj pracuję w zawodzie bardzo odległym od literatury, ta myśl została ze mną do dzisiaj.

Krystyna Kujawińska Courtney jest anglistką, literaturoznawczynią i szekspirolożką, kierowniczką Katedry Studiów Brytyjskich i Krajów Wspólnoty Brytyjskiej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologii Uniwersytetu Łódzkiego. Jest uznaną badaczką twórczości Williama Szekspira, wystarczy wspomnieć, że ma swój udział w The Cambridge Guide to the Worlds of Shakespeare, pozostaje polską korespondentką World Shakespeare Bibliography, do której corocznie przygotowuje kwerendę obecności Szekspira w kulturze polskiej. Ma swój udział w dziesiątkach międzynarodowych przedsięwzięciach naukowych dotyczących twórczości najważniejszego pisarza w historii literatury.

Czytelnik dostaje zatem do ręki książkę autorstwa jednej z osób, które można zaliczyć do grona najwybitniejszych znawców twórczości Williama Szekspira, nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Eseje o Szekspirze jest, jak nazwa na to wskazuje, zbiorem esejów. Książka z jednej strony wymyka się dyscyplinie pozycji naukowej, z drugiej strony jednak eseje nie są utrzymane w formie przesadnie „luźnej” (mimo wszystko to eseje, a nie felietony); nie są swobodnymi dywagacjami – każdy z nich stanowi uporządkowany tok myśli, sięgający do źródeł i wcześniejszych opracowań. Każda teza jest merytorycznie uzasadniona.

Książka ma kompozycję fragmentaryczną w tym sensie, że jest to zbiór esejów ze wspólnym tematem, którym jest twórczość autora dramatów, jednak każdy z esejów stanowi oddzielną całość. Każdy z nich dotyczy innego zagadnienia. Gdybym miał wskazać wspólny punkt ich wszystkich, byłaby to recepcja dzieł Szekspira (zarówno lokalna, jak i uniwersalna). Co być może istotne dla czytelnika zastanawiającego się, czy sięgnąć po tę pozycję – zaznaczam, że nie jest to książka literaturoznawcza. Czytelnik nie dowie się z niej o interpretacji poszczególnych utworów, niewiele dowie się o poetyce. Ale to nie zarzut – po prostu książka nie jest o tym.  Eseje mają pokazać, w jaki sposób zarówno polscy czytelnicy, widzowie teatralni, jak i artyści odbierali pracę tłumaczy literatury, ludzi teatru oraz swoją własną. Zatem traktują nie tyle o twórczości Szekspira, ile o tym, co się wokół niej działo i wciąż dzieje (nie odbierając oczywiście nic z jej wartości i uniwersalności).

Czytelnik dowie się na przykład, które utwory Szekspira były najpopularniejsze w okupowanej Polsce lat czterdziestych oraz w okresie wczesnopowojennym, o karierze Heleny Modrzejewskiej, czy też o międzynarodowej recepcji Iry Aldridge’a – urodzonego w Ameryce pierwszego czarnoskórego aktora dramatycznego, który ze swoimi występami zawitał również na ziemie polskie. Kilka akapitów autorka poświęciła również rzekomym polskim źródłom, z których miał korzystać dramaturg, pisząc Hamleta.

Książka Krystyny Kujawińskiej Courtney jest pozycją interesującą, choć wydaje mi się, że kierowana jest do dobrze sprecyzowanego grona odbiorców – głównie studentów i naukowców kilku dziedzin humanistycznych. Jak też dla pasjonatów. Czy to jednak znaczy, że czytelnik spoza tego grona nie znajdzie w niej nic ciekawego? Nic z tych rzeczy – esej o Szekspirze w okupowanej Polsce czy też dzieje Iry Aldridge’a to historie ciekawe same w sobie. Warto dać książce szansę!