Tatry. Przewodnik dla dużych i małych

Książka jest skierowanym do dzieci peanem na cześć najwyższych polskich gór, a jednocześnie praktycznym poradnikiem, jak obcować z nimi odpowiedzialnie i z szacunkiem. Krótkie, przystępne, napisane w gawędziarskim stylu podrozdziały prowadzą czytelnika przez najważniejsze zagadnienia, nawiązując do kolejnych etapów turystycznej wycieczki. Zaczynamy więc od zasad poprawnego spakowania plecaka, przechodzimy przez doliny, hale i szczyty, a kończymy w Zakopanem nad talerzem kwaśnicy, ucząc się słówek w gwarze podhalańskiej. Po drodze poznajemy zwyczaje tatrzańskiej fauny, świat taterników, ratowników i narciarzy czy specyfikę górskich schronisk. W wyprawie towarzyszy nam troje autorów: pisarka i dziennikarka Barbara Gawryluk, ilustrator Adam Pękalski oraz Paweł Skawiński, wieloletni dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego, przewodnik i ratownik TOPR.

Ten ostatni odgrywa tu szczególną rolę: to on przemawia do nas bezpośrednio z kart książki, czyniąc ją nie tylko merytorycznie wartościową, ale też żywą i ciekawą. „W końcu nie szykujemy się do klasówki w szkole, tylko na wesołą wycieczkę z mnóstwem przygód!” – zapowiada wstęp, a Skawiński, jak na dobrego przewodnika przystało, wplata w edukacyjną opowieść liczne dowcipne anegdoty, własne wspomnienia i autentyczne przypadki. Tu uwaga na rozdział o słynnych akcjach ratunkowych TOPR-u: relacja z tragicznej burzy nad Giewontem lub opis dramatycznie zakończonych poszukiwań licealistów, którzy zginęli w lawinie pod Rysami, mimo że są opisane z wyczuciem, mogą być trudne dla wrażliwości najmłodszych czytelników.

Bo choć i język, i szata graficzna sugerują przeznaczenie książki raczej do dziecięcej biblioteczki, podtytuł podpowiada, że Tatry… to pozycja, z której sporo dowiedzieć się mogą również dorośli. Książka uczy uważności w podróży, świadomego przyglądania się otoczeniu, odkrywania kulturowych i historycznych kontekstów miejsc odwiedzanych turystycznie. Tłumaczy, że góry to dziki, naturalny dom, w którym powinniśmy być tylko dyskretnymi gośćmi. Krok po kroku omawia praktyczne sposoby zachowania w sytuacji zagrożenia, np. nagłej burzy lub spotkania ze zwierzęciem. Odnajduje autentyzm w góralskim folklorze, przypomina sylwetki ważnych tatrzańskich postaci i zachęca do odkrywania Zakopanego z dala od gwaru Krupówek.

Przewodnik jest starannie wydany, przejrzysty i pięknie ilustrowany. Na pochwałę zasługuje pomysł, by na wyklejce książki umieścić dużą graficzną mapę Tatr i Zakopanego, wykonaną na podstawie klasycznego rysunku Zbigniewa Korosadowicza z lat 60. Mapa pomaga śledzić topografię opisanych w książce miejsc, zachęca do opracowywania tras własnych wycieczek i snucia marzeń o wędrówkach na wysokie szczyty. Choć po lekturze książki wiemy już, że to nie one są najważniejsze: liczy się droga, przygoda i radość z poznawania piękna przyrody i lokalnego kolorytu.

Jeśli szukacie sposobu, by zarazić dzieci górską pasją i zachęcić do wędrówek, to ta książka może być do tego dobrym wstępem. A jeśli do tej pory nie przyszło wam do głowy, by rodzinne wakacje spędzić swojsko pod Tatrami? Cóż, sięgnijcie po nią tym bardziej i może zmienicie zdanie.