Baner z okładką książki Co napawa nas optymizmem

Co napawa nas optymizmem

Autor: red. John Brockman

  • Tłumaczenie: Agnieszka Nowak
    Tytuł oryginału: What are you optimistic about?
    Seria/cykl wydawniczy: –
    Wydawnictwo: Smak Słowa
    Data wydania: 2009
    ISBN: 978-83-925897-6-1

  • Wydanie: papierowe
    Oprawa: miękka
    Liczba stron: 376

Książka „Co napawa nas optymizmem” porusza szeroki zakres tematów – od teorii strun po edukację, od wzrostu liczby ludności na świecie po medycynę, a nawet od globalnego ocieplenia po koniec świata. To imponujący zapis rozważań światowej klasy myślicieli (między innymi laureatów Nagrody Nobla, autorów bestsellerów i profesorów renomowanych uniwersytetów), którzy przedstawiają swe starannie przemyślane optymistyczne wizje przyszłości. Ich skłaniające do refleksji, kontrowersyjne idee z pewnością będą budzić wątpliwości, ale mogą także zmienić nasze spojrzenie na przyszłość ludzkości.
Autorzy esejów składających się na ten podnoszący na duchu tom są pełni nadziei, a ich optymizm wypływa ze źródeł specjalistycznej wiedzy i intensywnego twórczego myślenia. Odnaleźć tu można między innymi pomysłowe sposoby schłodzenia arktycznej czapy lodowej, propozycje rozwiązania problemów energetycznych i konfliktów religijnych, zdemokratyzowania gospodarki światowej, a nawet podwyższenia poziomu inteligencji i udoskonalenia zjawiska przyjaźni. Możemy dowiedzieć się więcej o nas samych, a także o innych ludziach i nauczyć się dzielić z nimi swoim szczęściem.

Smak Słowa, smakslowa.pl

Pomysł genialny w swej prostocie. Zebrać w jednym miejscu najtęższe naukowe umysły, zadając im jedno pytanie, a potem tylko wypatrywać nietuzinkowych odpowiedzi. Kto stoi za tym przedsięwzięciem? Tu małe zaskoczenie. To „tylko” agent literacki, niejaki John Brockman, który reprezentuje przed wydawcami takich autorów jak Richard Dawkins czy Brian Greene. Jego dziełem jest też strona Edge.org, gdzie ponad sześciuset naukowców i intelektualistów co roku odpowiada na nowe pytania natury filozoficznej i egzystencjalnej. I tak, przykładowo 1998 roku tematem wiodącym była kwestia: „Jakie pytania sobie zadajesz”, trzy lata później „Jakie pytania się zdezaktualizowały”, w 2005 roku „Co twoim zdaniem jest prawdą, mimo że nie możesz tego udowodnić”, a w 2009 roku zaproszeni naukowcy i ludzie pióra odpowiadali na pytanie : „Co zmieni wszystko”. Najświeższa publikacja, z 2014 roku, zawiera z kolei 175 esejów będących próbą odpowiedzi na pytanie „Którą teorię naukową należy wreszcie odrzucić”.

„Co napawa nas optymizmem” zawiera niepowiązane ze sobą krótkie wypowiedzi i prognozy intelektualistów z 2007 roku, których tematem przewodnim jest oczywiście optymizm, ale w kontekście nauki i postępu technologicznego. Tu mała dygresja. Tytuł zdaje się sugerować wprost, że mamy do czynienia z książką psychologiczną, gdzie optymizm jest wałkowany na tysiąc sposobów. Na szczęście podtytuł – „świat w oczach wybitnych myślicieli”- sygnalizuje coś więcej niż kolejną pozycję psychologiczną. Mimo to czytelnik, któremu obce jest nazwisko Brockmana, może dać się zwieść tytułowi i pominąć ją w księgarni.

Tak jak wspomniałem już wcześniej, zaproszeni do nadsyłania swoich tekstów autorzy dzielą się z nami swoimi prognozami dotyczącymi wykorzystania nowych technologii czy spodziewanych konsekwencji postępu naukowego. Z tego powodu „Co napawa nas optymizmem” jest unikalną w swoim rodzaju pozycją … futurologiczną. W zamyśle podnoszącą oczywiście na duchu, skoro temat wymusza na autorach myślenie w kategoriach pozytywnych. Choć nie będziemy mieć do końca pewności, czy cytowani autorzy rzeczywiście aż tak optymistycznie postrzegają przyszłość, bo ich eseje dotyczą z założenia tylko pozytywów, negatywów tu raczej nie znajdziemy.

Książka, jak na pozycję popularnonaukową, sprawia jednak wrażenie leciwej, mimo że od jej oryginalnego wydania w 2007 roku minęło zaledwie siedem lat (a od polskiego tylko pięć). Wszystko za sprawą regularnie przewijającego się wątku, jakim jest oczekiwanie na odkrycie bozonu Higgsa, którego istnienie zostało potwierdzone już po publikacji tej książki, dokładnie w 2012 roku. Ten przykład doskonale ilustruje tempo, z jakim rozwija się nauka, co sprawia, że wszelkie rozważania na temat dalekiej przyszłości są zazwyczaj szybko rewidowane, a stare hipotezy zastępowane nowymi. Z tego względu książka stanowi wyborną lekturę dla osób zadających sobie fundamentalne pytania o naturę wszechświata czy o implikacje postępu technologicznego.

Warto też nadmienić, czyje wypowiedzi znajdziemy w tej pozycji. John Brockman, urządzający słynne obiady dla intelektualistów, od Nowego Jorku po Londyn i Tokio, zaprosił tym razem do udziału w projekcie tak znanych naukowców, autorów i myślicieli jak Daniel Dennet, Mihaly Csikszentmihalyi, Steven Pinker, Sam Harris, Chris Anderson, Michael Shermer, Richard Dawkins, Leonard Susskind, Lee Smolin, Frank Wilczek, Paul Davies, Daniel Goleman, Ray Kurzweil, David Deutsch i wielu, wielu innych. Do tego grona polski wydawca dodał eseje trzech polskich autorów, Wiesława Łukaszewskiego, Bogdana Wojciszke i Edwina Bendyka.

Za podsumowanie niech posłuży zdanie Thomasa Metzingera, filozofa z Uniwersytetu Johanessa Gutenberga z Moguncji, który w swoim eseju pisze tak: „Jestem optymistą co do tego, że znowu okaże się, że nie miałem racji, podobnie jak wiele razy w przeszłości”. Zdanie o tyle trafne i prawdziwe, że wiele z zamieszczonych w tej książce prognoz, skupionych na szukaniu rozwiązań konkretnych problemów, okaże się zapewne zupełnie chybionych. Ale postęp w nauce uzależniony jest przecież od stawiania dobrych pytań, na które prędzej czy później ktoś z grona naukowców znajduje, często zupełnie nieoczekiwaną, odpowiedź. Tak właśnie należałoby więc odczytywać tę pozycję. Jako próbę określenia, w jakim miejscu znajduje się obecnie nauka, i czego możemy się spodziewać w perspektywie najbliższych lat w najbardziej medialnych dziedzinach naukowych, jak biotechnologia, nauki społeczne czy fizyka teoretyczna.

Kategorie wiekowe: ,
Wydawnictwo:
Format:

Author

Z wykształcenia anglista, z doświadczenia przedsiębiorca, tłumacz i bloger. Obecnie prowadzi bloga poświęconego strategiom zdobywania nowych umiejętności.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Skip to content