Autorzy: Rudolf Ďuda & Luboš Rejl
-
Tłumaczenie: Anna Dziembowska
Konsultacja naukowa: – (!)
Tytuł oryginału: Minerály
Seria/cykl wydawniczy: –
Wydawnictwo: Elipsa 2
Data wydania: 1994
ISBN: 83-86013-00-1 -
Wydanie: papierowe
Oprawa: twarda
Liczba stron: 518
Minerały są jednym z najwspanialszych tworów natury, nic więc dziwnego, że liczba ich miłośników i kolekcjonerów stale rośnie. Dzieje się tak pomimo wszelkich zawiłości nauki o minerałach – mineralogii. Badania minerałów bowiem wymagają dobrej znajomości podstaw chemii, fizyki oraz wielu innych nauk pokrewnych. Sama tylko niezwykle trudna krystalografia może wielu zniechęcić do studiów mineralogicznych, nawet jeśli są one traktowane jedynie jako hobby.z opisu książki
Zacznijmy bezpardonowo: większość książek o minerałach jest nudna. I już czytelnik pyta, po co zatem zostałem mineralogiem? Bo mineralogia jest pasjonująca. Przekonałem się jednak na własnej skórze, zarówno słuchając, jak i prowadząc wykłady, że interesujące przedstawienie tej nauki i wiedzy jest niezmiernie trudne. Popularyzator, ale też wykładowca, balansuje na wąskiej (i oblodzonej) grani, ryzykując niemal w każdej chwili obsunięcie się w przepaść taniej i nieprofesjonalnej ciekawostkowości, albo z drugiej strony równie niebezpiecznej (szczególnie dla odbiorcy) wyliczankowej naukowości. Można też po tej grani iść na kolanach, a efektem jest wtedy niemal tabelaryczne zestawienie cech minerałów, czasem okraszone różnej jakości zdjęciami. Przyznam, że zostałem kiedyś włączony w pewien pomysł wydawniczy, mający przedstawić „piękno skał i minerałów” głównie niespecjalistom. Nauczony przykrymi doświadczeniami różnych publikacji i wykładów, starałem się dla każdego z obiektów znaleźć jakiś rys kulturowy, ciekawostkę, a w każdym razie wątek niemineralogiczny, wokół których można byłoby opleść ciekawą narrację, przemycając w niej tylko przy okazji podstawowe informacje naukowe. Podobno nawet nieźle się to czytało. Niestety współautor uparł się, że podstawą tekstu ma być „porządny” opis naukowy. Na nic zdały się dowodzenia, że takie informacje można znaleźć w pierwszej z brzegu książce o mineralogii, że książka jest przeznaczona nie dla pasjonatów tej dziedziny, tylko dla „normalnych ludzi”, że to album itd. Tak się pisze o mineralogii i koniec – usłyszałem. Po przeróbkach powstała zatem kolejna nudna praca mineralogiczna, tyle że ze znakomitymi zdjęciami. Idę o zakład, że tekstu nikt nie czyta. Niestety nie jest to też kompendium wiedzy o minerałach.
Jak zatem wybrnąć z takiej sytuacji? Uważam, że może to być właśnie wydanie albumu z rozsądnie skonstruowanym „opisem do zdjęć” i idealnym materiałem ilustracyjnym. Taką drogę obrali Ďuda i Rejl. Nie od dziś wiadomo, że nasi południowi sąsiedzi mają znakomite publikacje popularnonaukowe oparte na zdjęciach. Od wydania tego albumu minęło już ponad 20 lat, a na polskim rynku nie ma on dalej konkurencji. Większość innych publikacji jest mniejsza, mniej profesjonalna, gorsza ilustracyjnie, bardziej fragmentaryczna, choć trzeba przyznać, że do noszenia ze sobą bardziej poręczna.
Wielka encyklopedia minerałów jest świetnie ilustrowaną publikacją pokazującą niemal całe królestwo minerałów (ponad 600 minerałów na ponad 600. zdjęciach!). Format A4 zapewnia fantastyczne wrażenia wizualne. Każdej fotografii towarzyszy krótki, konkretny, kompletny, klasyczny opis mineralogiczny i… rodzynek w postaci wyjaśnienia pochodzenia nazwy. Książka ma oczywiście indeks, spis literatury i różne tablice ułatwiające zarówno poruszanie się po niej samej, jak też dalsze samodzielne poszukiwania i „zabawy” mineralogiczne. Publikacja ta, wraz z omawianą już na tych łamach książką J. Żaby (Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów) powinna stanowić obowiązkowy komplet w biblioteczce każdego pasjonata petrografii i mineralogii. Do tego zestawu dodam jeszcze za pewien czas trzecią podpowiedź wartościowej książki.
