Autor: David Sumpter
- Tłumaczenie: Bartłomiej Kucharzyk, Łukasz Lamża
Tytuł oryginału: Soccermatics. Mathematical Adventures in the Beautiful Game
Seria/cykl wydawniczy: –
Wydawnictwo: Copernicus Center Press
Data wydania: 2018
ISBN: 978-83-7886-371-7
- Wydanie: papierowe
Oprawa: twarda
Liczba stron: 320
Jak geometria kształtuje linię pomocy FC Barcelony? Co łączy kolonię mrówek i holenderski futbol totalny? Na ile wynik meczu zależy od przypadku? Jak teoria prawdopodobieństwa może ci pomóc u bukmachera?Piłka nożna to najbardziej matematyczny ze sportów. Od statystyk strzałów i ligowych tabel do geometrii podań i strategii zespołu – współczesny futbol pełen jest liczb, wzorów i figur. Jak się w nich odnaleźć? Odpowiedź znajdziemy w modelach matematycznych używanych w biologii, fizyce i ekonomii, które David Sumpter błyskotliwie wyjaśnia na piłkarskich przykładach. Nieważne komu kibicujesz – lokalnej drużynie amatorów czy zawodowcom z Premiership, LaLiga lub Bundesligi – matematyka nauczy cię czegoś zupełnie nowego o ukochanym sporcie ludzkości.Copernicus Center Press, http://www.ccpress.pl
O czym traktuje ta książka? O matematyce, czy o piłce nożnej? Czy też o matematyce w piłce nożnej? Wszystkie te opcje są równie uzasadnione, choć z perspektywy całości należy przyznać, że przede wszystkim o matematyce i pewnych jej dziedzinach. David Sumpter wykorzystuje piłkę nożną do matematycznych eksploracji. Natomiast nie sposób przemilczeć faktu, że autor bez wątpienia jest wielkim fanem futbolu. Jego entuzjazm jest bardzo czytelny – szczególnie w pierwszych rozdziałach – może go nawet uznać za przesadny.
Nie oznacza to jednak, że książka jest niestrawna dla osób nie interesujących się sportem. Uważam, że nawet te fragmenty pracy Sumptera, które są zorientowane na piłkę nożną mogą być zajmujące dla osób neutralnie nastawionych do piłki. Nawet, jeśli kogoś nie bardzo interesuje, czy i dlaczego Manchester United jest lepszy od Liverpoolu, albo jeśli kogoś nie obchodzi ile podań wymienili między sobą Włosi przed strzeleniem gola Niemcom w półfinale Euro 2012 to wciąż interesującym może być porównanie systemu gry FC Barcelona z geometrią ruchu ryb. Nie mniej ciekawa może być także rekonstrukcja sposobu, w jaki meksykańska fala podróżuje po stadionie albo porównanie sieci tokijskiego metra z siecią jaką tworzą jednokomórkowe śluzowce, aby dotrzeć do miejsc obfitych w pożywienie. Autor zadbał o przejrzystość treści i porządek narracji dzieląc książkę na trzy części: Na boisku, Na ławce oraz Na trybunach.
W książce można odnaleźć wiele naprawdę zajmujących wątków, dotyczących np. wpływu jaki liderzy zespołu mają na innych graczy. Autor dokonał również matematycznej analizy kreowania przestrzeni w ofensywie, wyjaśniając jak zwiększyć swoje szanse na zwycięstwo. Sumpter wyjaśnił również, dlaczego z punku widzenia logiki oraz matematyki lepszym systemem jest ten, w którym za remis otrzymuje się 1 punkt, a za zwycięstwo 3 punkty zamiast 2 (jak było do lat osiemdziesiątych). Określa przy okazji kiedy drużyna powinna grać o zwycięstwo, a kiedy zasadnym jest by się broniła w meczu. Autor rozłożył na czynniki pierwsze niesamowitego gola autorstwa Zlatana Ibrahimovica z meczu reprezentacji Szwecji i Anglii, biorąc pod uwagę takie zmienne jak: ustawienie napastnika, prędkość lotu piłki, część stopy, którą napastnik uderzył piłkę, jej rotację, kąt spadania, działanie grawitacji etc.:
Ostatnia część książki jest chyba najciekawsza. Sumpter postanowił poświęcić nieco miejsca na badania eksperymentalne, mające sprawdzić, czy wykorzystanie bazy danych i modeli matematycznych może sprawić, że zakłady bukmacherskie będą bardziej nauką niż sztuką. Oczywiście podkreśla, że hazard sam w sobie niesie ryzyko uzależnienia, a bukmacherzy są skoncentrowani na osiąganiu jak najlepszych wyników finansowych, jednakże pokazuje, że przy zastosowaniu odpowiednich matematycznych narzędzi można zwiększyć swoje szanse w zakładach. Jakkolwiek podana przez autora metodologia wydaje się działać, to sam się uśmiechnąłem, gdy przeczytałem, że jeden ekspertów z ramienia UEFA przepowiedział w książce, że Leicester zostanie zdegradowany z pierwszej ligi w sezonie 2015/16, a – jak wielu z czytelników zapewne wie – Leicester wygrał Ligę. No cóż, statystyki i metody naukowe mogą zwiększyć szansę, ale częścią sportu jest też pewna magia. Oczywiście „magia” nie jest terminem naukowym, ale chyba wiadomo, że tutaj jest ona metaforą.
Piłkomatyka jest książką pokazującą sport z perspektywy badań naukowych, a ściślej: powiązanie matematyki i piłki nożnej. Treść jest uzupełniona wykresami, opracowaniami graficznymi, schematami oraz tabelami danych. A co najistotniejsze – będzie się podobała nie tylko fanom futbolu, ale też osobom, którym sport jest w zasadzie obojętny, ponieważ praca Sumptera zawiera wiele takich fragmentów, przy czytaniu których czytelnikom wymknie się wynikające z zaskoczenia „wow”…
