Góry takie kamienne

Autor: Jacek Kolbuszewski

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: —
  Konsultacja naukowa: —
  Tytuł oryginału: —
  Seria/cykl wydawniczy: —
  Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
  Data wydania: 1972
  ISBN: brak
• Wydanie: papierowe
  Oprawa: twarda
  Liczba stron: 352

…polskie piśmiennictwo taternickie po obiecującym starcie pod piórem Tytusa Chałubińskiego i po interesujących osiągnięciach literackich taterników dwudziestolecia międzywojennego, działających zresztą niekiedy jeszcze po wojnie, znalazło się w ślepej uliczce. Autorzy licznych wspomnień z wycieczek i wspinaczek coraz bardziej zapominali o posłannictwie i zadaniach literatury, przeżycia swoje sprowadzali nierzadko do sprawozdań, w których zanotowane zostały nazwy szczytów i ścian, czas wspinaczki i stopień trudności, ale zatraciła się istota wartości zdobywanych przez człowieka w górach…fragment książki

Po przytoczeniu tego cytatu mam ochotę napisać: nic dodać, nic ująć. Od lat, czytając tzw. książki górskie (w tym te, uznawane za bestsellery), byłem coraz bardziej rozczarowany. Im późniejsza data pierwszego wydania, tym książka bardziej miałka i nudna, aż przychodziła ochota zostawić w przedziale pociągu po przeczytaniu, choć nie lubię pozbywać się książek. Uciekam więc w lekturze daleko wstecz do niewielkiej książeczki Jacka Kolbuszewskiego. Pierwsze słowo, które przychodzi mi na myśl przy i po lekturze to … erudycja. W zasadzie tekst jest literaturoznawczy, ale ma też duże walory literackie. Autor z dużą swobodą porusza się ponadto po historii, geografii i biografiach. Trochę mniej entuzjastycznie napisałbym o obecnej w książce psychologii czy filozofii. Te dwie ostatnie nie są jednak tematami ani wątkami dominującymi, czy ważnymi, więc nie mają potencjału zepsucia przyjemności lektury.

„Góry takie kamienne” to podróż odkrywania polskich gór. Zaczynając się w baśniowych oparach Góry Ślęży, poprzez smocze tropy na Sławkowskim Szczycie, jaskółki turystyki na zimnej Śnieżce i pozytywizm pierwszych opisów Karpatów, prowadzi do taternickiej demitologizacji Mnicha, Zamarłej, czy Kazalnicy Mięguszowieckiej. Czytając kolejne eseje dostrzegamy jak przez wieki coraz bardziej góry stawały się otwarte i wyraźne dla człowieka. Trochę jakbyśmy siedząc o świcie na tarasie schroniska obserwowali, jak słońce kolejnymi promieniami przeszywa i rozprasza baśniową tajemniczość porannych mgieł.

Książka na pewno ma swoje wady, albo nie każdego porwie. Niemniej uważam, że miłośnicy gór, literatury, baśni, a także historii, może też przewodnicy i przodownicy turystyki powinni po nią sięgnąć. Znajdą tu wiele dla siebie, w tym wiele inspiracji… Rozdziałów mimo ich chronologicznego ułożenia (zgodnie z historią odkrywania polskich gór) nie trzeba czytać po kolei, nie trzeba też przeczytać wszystkich, aby i tak znaleźć przyjemność z lektury. Wszystko osadzone jest w oryginalnych tekstach będących świadkami obcowania naszych przodków z majestatem i bogactwem gór.

Na koniec trochę złagodzę swoją opinię o współczesnej literaturze górskiej i zdradzę, że oczywiście ukazało się w ciągu kilku ostatnich lat kilka dobrych, a nawet znakomitych pozycji w tej kategorii. Nie wszystkie mogą się znaleźć na „łamach” tego portalu, bo mają bardziej ambicje literackie niż popularyzatorskie, ale te które mieszczą się przynajmniej w kategoriach Podróże i turystyka lub Kultura i literatura postaram się tu przywołać … bo watro ze sterty makulatury wyłowić kilka perełek.