Zabić Hitlera

Autor: Guido Knopp

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Seria/cykl wydawniczy: –
  Tłumaczenie: Marek Zeller
  Tytuł oryginału: Sie Wollten Hitler Toten
  Wydawnictwo: Świat Książki
  Data wydania: 2009
  ISBN 978-83-247-1400-1
• Wydanie: papierowe
  Oprawa: miękka
  Liczba stron: 294

Ludzie, którzy chcieli zabić führera i własnymi siłami zakończyć tę wojnę, byli samotnymi spiskowcami; nastroje społeczne nie były ich sprzymierzeńcem. Większość z nich wiedziała, że Rzesza Niemiecka była nie do uratowania. I już nie chodziło o to, czy ostatni zamach się uda, ale o to jedynie, by niemiecki ruch oporu zdobył się na czyn, dzięki któremu mógłby się obronić przed historią.fragmenty książki

Historia zamachów na Hitlera ma swoją… historię. Można to stwierdzić po lekturze kilkunastu prac traktujących o tych właśnie epizodach z życia wodza Trzeciej Rzeszy. Swoje uwagi do tego interesującego zagadnienia dorzucił niemiecki historyk Guido Knopp w książce „Zabić Hitlera”.

Praca oparta jest na licznych tekstach źródłowych: wspomnieniach, pamiętnikach i fotografiach. Autor pisze nie tylko o najbardziej znanym zamachu na Hitlera z 20 lipca 1944 roku, ale i o tych mniej znanych, czasami w polskiej literaturze przedmiotu pomijanych. Przedstawia też niezwykle ciekawy epizod z listopada 1939 roku, kiedy to bliski zgładzenia Hitlera był jeden samotny człowiek – Gregor Elser.

Książka nie jest kompendium wiedzy na temat historii zamachów na führera. Autor szczegółowo opisuje dwa z nich: zamach z 20 lipca 1944 roku (tzw. zamach Stauffenberga) i zamach z listopada 1939 roku przeprowadzony przez Gregora Elsera. Pobieżnie przedstawia również kilka innych prób pozbawienia życia wodza Trzeciej Rzeszy. Co ciekawe, o niektórych zamachach lub ich próbach, Knopp w ogóle nie wspomina np. o próbie zamachu na Hitlera z października 1939 roku w Warszawie zorganizowanej przez polskie podziemie.

Publikacja nie przedstawia więc pełnej historii zamachów na życie Hitlera, a jest jedynie przyczynkiem do tejże historii. Poza tym, autor nie wnosi nic nowego do wiedzy, którą już posiadamy o wydarzeniach z lat 1933-1945, zwłaszcza jeśli idzie o zamach Stauffenberga. Można było trochę inaczej rozłożyć akcenty i skonstruować tę pracę (połowa książki to tekst na temat zamachu z 20 lipca 1944 roku). Niemiecki historyk miał jednak inny pomysł na książkę. Według mnie, nie był on najlepszy.

To co zwraca uwagę czytelnika w pracy Knoppa to… próba „wybielania” zamachowców z tzw. „grupy Stauffenberga”. Autor kreuje tych ludzi na bohaterów – bezinteresownych, szlachetnych i rycerskich. Czyni z nich niemalże męczenników za sprawę wolności. Buduje obraz bohaterskich i szlachetnych oficerów niemieckich. Oczywiście, Knopp ma do tego prawo, tyle że akurat w tym względzie mocno mija się z prawdą historyczną. Każdy, kto choć trochę interesuje się drugą wojną światową, wie kim był Stauffenberg i jego ludzie oraz jakie mieli poglądy i zamiary.

Wśród uważnych czytelników książka może więc budzić pewne kontrowersje i obiekcje. Praca ta jest przykładem na to, jak różny może być odbiór i interpretacja tej samej historii, tych samych zdarzeń, przez różnych ludzi. Pokazuje, że to co dla jednych może być bohaterstwem, dla innych nie musi nim być. Wskazuje też na delikatność i złożoność terminu „bohater” w historii.

Praca napisana jest bardzo sprawnie. Czyta się ją szybko i z przyjemnością. Styl autora jest publicystyczny, popularnonaukowy. To bardzo dobrze napisana książka. Bardzo staranne i na wysokim poziomie jest też wydanie publikacji. „Zabić Hitlera” Guido Knoppa to książka interesująca, zawierająca dużo ciekawych i mało znanych faktów związanych z zamachami przeprowadzonymi na Hitlera w latach 1933-1945. Zasługuje na to, aby polecić ją wszystkim, którzy interesują się historią, zwłaszcza drugą wojną światową i Trzecią Rzeszą.