Szczepienia. Odkrycia medyczne, które zmieniły świat

Autor: David Isaacs

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tytuł oryginału: Defeating the Ministers of Death
  Tłumaczenie: Aleksander Gomola
  Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
  Data wydania: 2022
  ISBN: 978-83-233-5166-5
  

• Wydanie: papierowe
  Oprawa: miękka
  Format: 150 x 230 cm
  Liczba stron: 384

Niecałe sto lat temu błonica, krztusiec czy polio zbierały wśród dzieci śmiertelne żniwo. Do dziś większość z tych chorób została wyeliminowana dzięki szczepieniom. Dlaczego mimo to neguje się ich skuteczność? Jaka była droga do jednego z najważniejszych odkryć w dziejach medycyny?
David Isaacs przedstawia pełną dramatyzmu historię szczepień. Pisze o rozpaczliwej walce z chorobotwórczymi mikrobami, działaniach prowadzonych metodą prób i błędów oraz tragicznej śmierci wielu ludzi. To także opowieść o zaciętej rywalizacji między wybitnymi naukowcami, a przede wszystkim o sukcesie, którym jest zbiorowa odporność. Odnosząc się do współcześnie coraz silniejszych ruchów antyszczepionkowych, autor analizuje mity narosłe wokół immunizacji, weryfikuje ich argumenty i przedstawia konsekwencje zaniechania powszechnej wakcynacji.
„Szczepienia. Odkrycia medyczne, które zmieniły świat” to książka, która przypomina nam, jak kruche jest nasze bezpieczeństwo i jak łatwo zapominamy o sile śmiertelnych chorób. Kiedyś wykonaliśmy dobrą robotę – nie zepsujmy tego! z opisu wydawcy

Książka Davida Isaacsa Szczepienia. Odkrycia medyczne, które zmieniły świat to opowieść o jednym z największych osiągnięć ludzkości, czyli o szczepionkach, które uratowały miliony ludzi od śmierci, i dzięki którym wielu z nas wciąż żyje.

Australijski profesor pediatrii w swojej pracy opisuje dramatyczną historię szczepień i walki człowieka z chorobotwórczymi mikrobami. Te niewidoczne dla ludzkiego oka mikroorganizmy zabiły już miliony ludzi i do dziś są jednym z największych zagrożeń dla ludzkości. Pierwsza część książki Isaacsa to opowieść o trudnej drodze do sukcesu lekarzy i naukowców zaangażowanych w pracę nad pierwszymi szczepionkami, starających się przekonać ludzi do szczepień. To też historia tragicznych pomyłek popełnianych w trakcie takich prac, czego efektem była śmierć wielu osób, oraz dzieje konfliktów i rywalizacji o palmę pierwszeństwa w naukowym świecie, o pieniądze, sławę i prestiż.

Autor pokazuje trudną, pełną pułapek i błędów oraz ślepych uliczek drogę do odkryć, które uratowały miliony ludzi. Przedstawia historię szczepionek przeciwko najzjadliwszym mikrobom nękającym ludzkość. Opisuje twórców tych cudownych środków ratujących życie, ich pracę, sukcesy i porażki. Pokazuje też, jak szczepienia powoli przebijały się przez mur niewiedzy i niechęci poszczególnych społeczeństw, jak swoją skutecznością przekonywały niedowiarków, że warto, że trzeba się zaszczepić, aby nie umrzeć, aby żyć.

Wynalezienie szczepionki przeciwko śmiertelnej chorobie to jedno, ale przekonanie ludzi, aby się zaszczepić, to drugie — jak twierdzi Isaacs, i trudno się z nim nie zgodzić. Zwłaszcza dziś, w czasach po pandemii COVID-19, kiedy ruch antyszczepionkowy przybrał na sile. Do niego autor odnosi się w drugiej części swojej pracy. Tłumaczy czytelnikom, dlaczego należy się szczepić, obala mity i nieprawdy związane ze szczepieniami oraz neguje fałszywe informacje o szczepionkach, a wszystko to podpiera logicznymi, naukowymi argumentami. Uzasadnienia te powinny do nas przemówić, tym bardziej że przeciwko nim antyszczepionkowcy nie mają żadnych kontrargumentów. Pod tym względem nauka jest dla nich bezlitosna. Isaacs wskazuje na konsekwencje braku szczepień, na zagrożenia związane z zaprzestaniem akcji immunizacyjnej. Trudno odebrać to jako zastraszanie czytelników; to wskazanie na realne zagrożenie zdrowia i życia milionów ludzi.

W swojej pracy autor podejmuje również temat wpływu szczepień na ciążę i choroby nowotworowe. Wytrwale wyjaśnia i tłumaczy złożone kwestie związane z niniejszym tematem — jest to niezmiernie ważne, ponieważ wiedza na ten temat nie jest wiedzą powszechną. Często informacje, które posiadamy w tej dziedzinie, są pełne przekłamań bądź mitów. Profesor Isaacs wskazuje także, dlaczego wciąż powinno się pracować nad kolejnymi, nowymi szczepionkami i dlaczego szczepienie ludzi jest tak ważne. Kładzie nacisk na edukowanie społeczeństwa. Jego praca ma więc wysokie walory edukacyjne, a nie tylko poznawcze i popularyzatorskie.

Australijski profesor nie obawia się poruszać kwestii moralnych związanych ze szczepieniami. W wyważony sposób, z dużą klasą znamionującą wybitnego naukowca i lekarza, tłumaczy zawiłości etyczne immunizacji. Zwraca też uwagę na inne zagrożenia: na przykład na to, że na wiele chorób wciąż jeszcze nie opracowano szczepionek, oraz na to, że ludzie z biedniejszych rejonów świata wciąż nie mają dostępu do szczepionek ratujących życie. Nie należy o tym zapominać.

Co istotne, książka przypomina nam, jak ulotne i kruche jest ludzkie życie, jak wiele zagrożeń czyha na nie każdego dnia i każdej godziny. Zapominamy o tym, dążąc do nieosiągalnego. Zapominamy, że śmiertelne choroby są z nami na co dzień, że wciąż nam towarzyszą i że musimy się chronić i zabezpieczać, aby nie stać się ich ofiarą. To dzięki skutecznym szczepionkom zapewniającym nam niezbędną ochronę zahamowano ich rozprzestrzenianie.

W książce wyodrębniono mnóstwo interesujących, nieznanych faktów z historii medycyny. Autor wzbogaca tekst ciekawostkami nie tylko z zakresu medycyny, ale również z historii, wspominając m.in. o próbach użycia chorobotwórczych bakterii i wirusów jako broni biologicznej. To zdecydowanie kolejny plus tej publikacji. Dzięki tego typu zabiegom urozmaicającym wykład, jest on ciekawy dla czytelnika, zaś samą książkę czyta się bardzo dobrze i szybko. Momentami trudno się od niej oderwać: opowieść Isaacsa jest barwna i błyskotliwa, trudno też dostrzec w niej jakieś wady czy braki. To książka kompletna, skończona, gotowa do lektury.

Warto też wspomnieć, że recenzowana pozycja napisana jest zrozumiałym, prostym językiem. Autor potrafi świetnie tłumaczyć trudne zagadnienia medyczne. Nie trzeba być lekarzem czy studiować medycynę, by zrozumieć, o czym pisze Isaacs. Nie ma tu przesadnie wielu naukowych, medycznych terminów czy łacińskich nazw chorób i leków. Nic z tych rzeczy. Autor mówi do czytelników ich językiem — to wielka zaleta tej książki. Przystępny język, jasność wykładu, logika i racjonalizm myśli. Można być pod wrażeniem umiejętności autora.