Goebbels. Życie i śmierć

Autor: Roger Manvell, Heinrich Fraenkel

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Michał Kompanowski
  Tytuł oryginału: Doctor Goebbels
  Wydawnictwo: Wydawnictwo RM
  Data wydania: 2021
  ISBN: 978-83-815-1393-7
• Liczba stron: 296
  Format: 165×230 mm
  Oprawa miękka

Klasyczna praca Marvella i Fraenkla jest portretem Goebbelsa-człowieka i Goebbelsa-geniusza propagandy. Joseph Goebbels był zapewne najbardziej inteligentnym i zarazem niebezpiecznym członkiem nazistowskiej hierarchii. Ten fanatyczny i cyniczny wielbiciel środków masowego przekazu za pomocą nowych wówczas mediów – radia i filmu dźwiękowego – tak umiejętnie omotał Niemców, że postanowili oddać władzę w ręce Hitlera, a następnie podporządkować całe państwo nazistowskiej ideologii, która doprowadziła do wybuchu najstraszniejszej wojny w historii ludzkości.

od wydawcy

Klasyczna już dziś biografia Josepha Goebbelsa pióra Rogera Manvella i Heinricha Fraenkela wciąż przyciąga uwagę czytelników i mimo upływu lat oraz postępu w badaniach historycznych, wcale się nie starzeje. Goebbels. Życie i śmierć niemieckich historyków to podstawa dla każdego, kto jest zainteresowany życiem nazistowskiego ministra propagandy i historią Trzeciej Rzeszy. Ta doskonała biografia skupiająca uwagę na głównej postaci do dziś może być wzorem i przykładem na to, jak powinno pisać się prace poświęcone postaciom historycznym.

Biografia Goebbelsa autorstwa Manvella i Fraenkela skupia się na jej głównym bohaterze. Autorzy nie rozpraszają swojej uwagi na jego otoczenie i wydarzenia rozgrywające się w tle. Swoją pracę poświęcają opisywanej postaci, ona jest w centrum ich zainteresowania. Tło historyczne to zaledwie szkic. Goebbels, jego życie osobiste, przemyślenia, rozterki, decyzje, postępowanie, sukcesy, porażki i błędy, to zawartość tej książki. Niemieccy historycy interesują się Goebbelsem jako zwykłym człowiekiem i jako osobą publiczną, politykiem. Ludzie z jego otoczenia i zdarzenia rozgrywające się wokół niego, tylko wzmacniają obraz bohatera książki. Autorzy korzystają z nich, aby jeszcze dokładniej i bliżej przyjrzeć się i przeanalizować postać głównego propagandysty Rzeszy.

W książce autorzy obalają wiele mitów na temat Goebbelsa. Korzystając z licznych i bogatych źródeł, m.in. dzienników Goebbelsa, rozprawiają się z wieloma przekłamaniami na jego temat i legendami, które sam „geniusz propagandy” budował przez lata wokół własnej osoby. Wielu historyków przyjęło później jego punkt widzenia w niektórych kwestiach i powieliło jego kłamstwa. O tym piszą Manvell i Fraenkel, te błędy poprawiają w swojej pracy. To m.in. decyduje o wartości tej publikacji. Jest jeszcze język książki – przystępny, prosty, zrozumiały dla każdego czytelnika. Autorzy opowiadają o życiu Goebbelsa i jest to opowieść interesująca, wciągająca. To, co może czasami razić podczas lektury, to duża ilość cytatów z dzienników Goebbelsa, zwłaszcza w pierwszej części pracy, kiedy jest mowa o wczesnych i młodzieńczych latach przyszłego ministra propagandy Trzeciej Rzeszy. Autorzy dużo uwagi skupiają na literackich próbach Goebbelsa, jego nieudanej twórczości pisarskiej i chybionych utworach. Robią to, aby naszkicować psychologiczny portret bohatera swojej książki, pokazać jego emocjonalny rozwój, kształtowanie się jego charakteru i osobowości.

Z kart biografii Goebbelsa pióra Manvella i Fraenkela wyłania się obraz mistrza propagandy, mistrza słowa mówionego i pisanego, a jednocześnie skupionego na sobie egocentryka i narcyza. Szef nazistowskiej propagandy wciąż udowadniał sobie  i otoczeniu, że jest najlepszy we wszystkim. To wskazywało na człowieka pełnego kompleksów i niepewnego. Jednocześnie, Goebbels w opiniach zachodnich dziennikarzy i polityków był niezwykle inteligentny, sprytny i przebiegły, a przede wszystkim cyniczny i bezwzględny. Prawdopodobnie przerastał wszystkich nazistowskich przywódców, łącznie z Hitlerem, pod względem inteligencji. Co w takim razie robił taki człowiek w takim towarzystwie? Autorzy wskazują na władzę i bogactwo, jakie Goebbelsowi dała przynależność do nazistów i bliska znajomość z Hitlerem. To był jego cel, który osiągnął.

Książka to również analiza technik propagandowych stosowanych przed wojną i w czasie jej trwania przez Goebbelsa i jego ministerstwo. Autorzy szczegółowo omawiają sposoby i metody oraz narzędzia propagandowe stosowane przez nazistów, wskazują na cele, jakie stawiał Goebbels propagandzie i drogi ich osiągnięcia. Piszą m.in. o wielkiej roli radia i sztuk filmowych wciągniętych do zadań propagandowych. Działania podejmowane na polu propagandy przez Goebbelsa, niemieccy historycy analizują bardzo dokładnie, były one bowiem przejawem, emanacją jego osobowości i charakteru.

Goebbels. Życie i śmierć to świetna biografia i bardzo dobra książka, którą trzeba przeczytać, jeśli chce się lepiej zrozumieć to, co działo się podczas wojny w Niemczech i w Europie. Praca przybliża nas do poznania odpowiedzi na pytanie o to, jak było możliwe zwycięstwo nazizmu w Niemczech i jak to się stało, że doszło do wybuchu wojny. Jednym z kluczy do poznania prawdy o tym okresie historycznym jest właśnie osoba Josepha Goebbelsa, którego świetnie sportretowali w swojej pracy Manvell i Fraenkel.