Autor: Michał Bogacki
-
Wydawnictwo: Replika
Data wydania: 2009
ISBN: 978-83-60383-12-4
-
Wydanie: papierowe
Okładka: miękka
Liczba stron: 343
Bogato ilustrowana pozycja autorstwa poznańskiego historyka napisana barwnym językiem, przedstawia stan wiedzy współczesnej nauki na temat broni jaką posługiwali się wojownicy i rycerze w okresie średniowiecza. Praca nie ogranicza się tylko do kwestii związanych z bronioznawstwem historycznym, ale omawia zagadnienia związane z historią uzbrojenia, z organizacją zaopatrzenia w broń, produkcją i kosztami.z opisu wydawnictwa
Broń wojsk polskich w okresie średniowiecza to przekrojowa praca dotycząca uzbrojenia używanego na terenie Polski od wieku X aż po koniec XV stulecia. W książce autor omówił uzbrojenie ochronne i zaczepne, rząd koński, oporządzenie jeździeckie, artylerię i machiny oblężnicze. Bogacki poruszył także kwestie organizacji średniowiecznej armii oraz koszty wyposażenia wojownika. Narzucenie sobie takiego zakresu tematyki to bardzo ambitne zadanie. Czy jednak nie przerosło ono autora? Do tego wrócę za chwilę, najpierw może wymienię mocne punkty pracy.
Zacznę od tego, że książka ta jest po prostu dobrze wydana. Układ rozdziałów jest przejrzysty i mimo mnogości informacji udało uniknąć się bałaganu. W dodatku tekst okraszony jest licznymi, czarno-białymi ilustracjami, a na końcu dodano kilka aneksów z przeciętnymi zarobkami i cenami uzbrojenia w dobie średniowiecza. Do samej treści też nie mam wielu zastrzeżeń, chociaż autorowi nie udało się uniknąć kilku błędów wynikających prawdopodobnie ze skorzystania ze zdezaktualizowanej literatury. Mimo wszystko jest to dość rzetelna praca.
Mam jednak wrażenie, że autor nie do końca wiedział, na co się pisze, próbując zawrzeć w jednej, niezbyt opasłej książce (zaledwie nieco ponad 300 stron) całą wojskowość polską epoki średniowiecza. Nie pozwoliło mu to na dostateczne rozwinięcie absolutnie żadnego zagadnienia. Każdy rozdział jest zaledwie delikatnym nakreśleniem tematu. Czytelnikowi, który o wojskowości średniowiecznej nie ma żadnego pojęcia oczywiście to nie przeszkodzi, a wręcz pomoże. Jednak całą resztę może po prostu znudzić. W dodatku w książce brakuje mi własnych przemyśleń autora. Całość jest oparta na badaniach starszych autorów, zwłaszcza prof. Głoska, Nowakowskiego i Nadolskiego. Bibliografia jest dość bogata, jednak znajdują się w niej pozycje uważane przez współczesnych bronioznawców za przestarzałe, do których podchodzić trzeba z bardzo dużą dozą krytycyzmu i ostrożności. W pracy Bogackiego jednak tego zabrakło. Szkoda, bo to chyba pierwsza próba stworzenia takiej syntezy po monumentalnym, dwutomowym Uzbrojeniu w Polsce średniowiecznej (pierwszy tom obejmujący lata 1350-1450 wydano w 1990 roku pod redakcją A. Nadolskiego, drugi 1450-1500, pod redakcją A. Nowakowskiego w 2003). Z kolei na nową pracę o wojskowości polskiej we wczesnym średniowieczu czekamy od 1954 roku. I obawiam się, że jeszcze trochę poczekamy.
Podsumowując – książka Michała Bogackiego nie jest książką złą. Jest jedynie pozycją zupełnie nienowatorską. Czytelnik zaznajomiony z podstawową literaturą bronioznawczą pracą Bogackiego może się znudzić.
