101 ciekawostek. Starożytny Egipt

Autorzy: Niko Dominiguez, Estelle Talavera

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Agata Ostrowska
  Tytuł oryginału: 101 cosas que debarias saber sobre Egipto
  Wydawnictwo: Olesiejuk
  Data wydania: 2015
  ISBN 978-8327-427-823
• Wydanie: papierowe
  Oprawa: miękka
  Liczba stron: 48

Poznaj historię starożytnego Egiptu, wielkiej cywilizacji, która pozostawiła po sobie wiele nierozwiązanych zagadek. Dowiedz się, dlaczego budowano piramidy, którzy faraoni byli najpotężniejsi i jak to możliwe, że niektóre mumie przetrwały do dziś w świetnym stanie. W książce znajdziesz najważniejsze informacje, zaskakujące fakty oraz ilustracje ukazujące życie starożytnych Egipcjan.z opisu wydawcy

Mniejszych i większych książeczek tego typu jest w naszych księgarniach sporo. Nic w tym dziwnego – starożytny Egipt to temat fascynujący i pobudzający wyobraźnię. Zawsze bardzo mnie jednak zastanawia, dlaczego to właśnie dzieje tej wielkiej cywilizacji stały się jednym z ulubionych tematów autorów piszących dla dzieci. Jako egiptolog zastanawiam się nawet czasami, czy moja praca nie jest przypadkiem traktowana przez otoczenie jak forma…zabawy.  Nie byłoby w tym jednak nic zdrożnego, bo przecież wiedza o funkcjonowaniu pierwszych cywilizacji jest jednocześnie wiedzą o początkach wielu elementów naszego obecnego świata. Cieszy mnie więc w gruncie rzeczy ten stan i z radością przyjmuję każde nowe wydawnictwo.

Tym razem biorę na warsztat niewielką publikację dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym, poświęconą najważniejszym informacjom na temat starożytnego Egiptu. Składa się na nią kilkanaście niewielkich rozdziałów omawiających w przystępnej formie – ilustracji z opisami – najważniejsze zdaniem autorów zagadnienia związane z historią i funkcjonowaniem Egiptu faraonów. Są tu więc rozdzialiki poświęcone faraonom, religii, rytuałom grobowym, handlowi i rzemiosłu, piramidom czy edukacji i życiu codziennemu Egipcjan. Takie skonstruowanie publikacji jest moim zdaniem bardzo dobrym pomysłem ponieważ pozwala w formie opowieści o konkretnych działaniach czy aktywnościach, przedstawić cały szereg istotnych informacji, opartych na aktualnej wiedzy naukowej. Do merytorycznej warstwy książeczki trudno się bowiem przyczepić, bo jest ona rzeczywiście solidnie przepracowana. Pojawia się tu co prawda kilka niezręczności, ale wynikają one chyba z nieprecyzyjnego tłumaczenia. To zresztą częsty problem widoczny na polskim rynku wydawniczym – znajomość języka nie równa się niestety wiedzy z danej dziedziny, a ta jest bardzo potrzebna do poprawnego tłumaczenia publikacji, czasami nawet tak „łatwych” jak książeczki dla dzieci.

Być może zresztą autorzy/tłumacz celowo używają czasami określeń brzmiących dziwnie (np. zamiast „zabytków” pojawiają się „pamiątki” itd.) by uprościć język i dostosować go do wieku czytelników. Nie zawsze są to uproszczenia udane, choć te niezręczności nie dyskwalifikują książeczki. Większym mankamentem jest sam wybór informacji, który jest nie zawsze zrozumiały i chwilami ma się wrażenie, że został dokonany w oparciu o kryterium swoistej „chwytliwości” medialnej. Pojawia się tu na przykład informacja o torturach jakim poddawano rabusiów grobów, ale informacje o biedzie Egipcjan pchającej do tego typu występków są niemal nieobecne. Zapewne z tych samych powodów rozbudowane są części poświęcone pochówkom, mumiom czy piramidom, lecz brak informacji o przyrodzie Egiptu czy choćby o pracy archeologów i ich dokonaniach w odkrywaniu tajemnic starożytności. Ten ostatni brak jest dla mnie najbardziej bolesny. Chociaż bowiem większość ludzi kojarzy pracę archeologa właśnie z Egiptem (oczywiście oprócz tych, którzy nie wiedzieć dlaczego sądzą, że archeolog zajmuje się dinozaurami :)), to właśnie w publikacjach o Egipcie często brak informacji o roli naukowców w odkrywaniu tego zaginionego świata. A przecież ten nośny temat można by znakomicie wykorzystać do opowiadania o nauce i jej metodach, do przekazywania ważnej wiedzy o pracy badaczy i metodach, które wykorzystują do poszerzania naszej wiedzy. Warto zresztą czytać tę książeczkę z dzieckiem i dopowiadać lub wyjaśniać mu te kwestie, które są w niej pominięte czy jedynie zasygnalizowane.

Całość tej publikacji pomimo powyżej wyrażonych zastrzeżeń oceniam pozytywnie. To dobrze, że na naszym rynku pojawiają się książeczki dla dzieci opowiadające o starożytności. W niej bowiem znaleźć można wiele odpowiedzi na pytania nie tylko o naszą przeszłość, ale także o naszą teraźniejszość…