Mała książka o Wielkim Wybuchu

Autor: Tony Rothman

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Urszula Seweryńska, Mariusz Seweryński
  Tytuł oryginalny: A Little Book about the Big Bang
  Wydawnictwo: Prószyński i s-ka
  Data wydania: 2023
  ISBN: 9788382953206, 9788382958904(ebook)
• Wydanie: papierowe, ebook (epub, mobi)
  Oprawa: miękka
  Liczba stron: 200

Tony Rothman jest amerykańskim fizykiem teoretycznym, wykładowcą i pisarzem. Studiował na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, Uniwersytecie Oksfordzkim, Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym i Uniwersytecie Kapsztadzkim. Specjalizuje się w kosmologii. Wniósł wkład do badań wczesnego Wszechświata, a także czarnych dziur.o autorze

Jeśli myślicie, że w książce o wymiarach 88×57 potrzebi i grubości niecałych 8 potrzebi nie można opowiedzieć o najważniejszych faktach, jakie znamy o naszym Wszechświecie (a na koniec nawet pokusić się o trochę spekulacji), powinniście koniecznie przeczytać Małą książkę o Wielkim Wybuchu Tony’ego Rothmana. Autor nie leje wody, konkretnie i lakonicznie, acz również krotochwilnie, snuje on jedną z największych narracji współczesnej nauki – obecny obraz ewolucji Wszechświata. W piętnastu krótkich rozdziałach udaje mu się nie tylko wskazać, na czym polega różnica między astronomią, astrofizyką i kosmologią, ale przede wszystkim opisać najważniejsze kwestie dotyczące naszej wiedzy o Kosmosie. Narracja jest dość tradycyjna (spotykamy ją w znakomitej większości popularnonaukowych książek w podobnej tematyce). Autor zaczyna od mechaniki newtonowskiej, by następnie przedstawić einsteinowską rewolucję i jej konsekwencje: Wielki Wybuch, stałą kosmologiczną, ciemną materię i wreszcie ciemną energię. Logiczność takiego układu podkreślają pytania kończące każdy rozdział, na które odpowiedzi znajdujemy w kolejnym. Jak po sznurku prowadzeni jesteśmy przez niuanse współczesnej kosmologii i astrofizyki. Na koniec Rothman znajduje nawet trochę miejsca, by pospekulować na temat przyszłości fizyki (zastanawiając się nad projektami połączenia mechaniki kwantowej z teorią względności) i naszego Kosmosu (czy czeka nas mroźny i statyczny koniec scenariusza cieplnej śmierci Wszechświata, czy może jego kurczenie się w podróży do kolejnego Big Bangu?).

Książka napisana jest bardzo przystępnym językiem, który powoduje, że podążanie za wywodami autora nie powinno sprawić nikomu kłopotu. Dodatkowo zrozumienie treści ułatwiają liczne ryciny pomagające zwizualizować poruszane kwestie. Oczywiście objętość książki sprawia, że w większości przypadków Rothman jedynie ślizga się po powierzchni omawianych przez siebie konceptów. Dlatego też Mała książka o Wielkim Wybuchu przeznaczona jest głównie dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z (astro)fizyką. Każdy bardziej doświadczony czytelnik dostrzeże, że wiele kwestii pozostawiono bez komentarza lub zupełnie pominięto. Wielkim plusem jest też spora dawka humoru. Autor pisze choćby (lejąc miód na moje starożytnorzymskie serce), że jak cała Galia, fizyka również dzieli się na trzy części. Przykładem tego jest też wspomniane już przeze mnie „potrzebie”. Cóż to takiego? Otóż w 11 numerze amerykańskiego czasopisma Mad (maj 1954 r.) zostało ono użyte po raz pierwszy. Dwadzieścia dwa numery później ten żart redaktorów przekształcony został w system miar i wag, którego podstawą było 1 potrzebie, równające się grubości 26 numeru Mad, tj. 2,2633484517438173216473 mm. Użycie tej miary do opisu wielkości różnych struktur Wszechświata byłoby raczej mało praktyczne. Na szczęście Rothman poprzestaje na anegdocie i nie przelicza wszystkich liczb w książce na potrzebie…