Autor: Łukasz Lamża
-
Wydawnictwo: Copernicus Center Press
Data wydania: 2017
ISBN: 978-83-7886-239-0
- Wydanie: papierowe
Oprawa: twarda
Liczba stron: 312
Wszechświat krok po kroku to pierwsza na polskim rynku książka, która tak szczegółowo, a jednocześnie tak przystępnie opisuję historię Wszechświata: od skali kosmicznej, przez planetarną, po świat istot żywych. Każdy z kilkudziesięciu krótkich, bogato ilustrowanych rozdziałów prowadzi czytelnika jeden krok dalej, budując na rozdziałach wcześniejszych. W ten sposób opisana zostaje „architektura” ewoluującego świata: złożona, piękna, niemal artystyczna, a przy tym głęboko logiczna i zrozumiała.Opisane są tu między innymi: mechanizm generowania pola magnetycznego Słońca, „anatomia” ziarenka pyłu galaktycznego, kolejne etapy powstawania krateru uderzeniowego, a także 28 głównych grup pierwotniaków.
Autor przekonuje, że są to w istocie rzeczy łatwe do zrozumienia i warte poznania, choć często zakryte przed nami przez żargon naukowy. Mają jednak sens – i ujawniają swoje wewnętrzne piękno – jeśli się je ujrzy jako epizody jednej Wielkiej Opowieści.Copernicus Center Press, http://www.ccpress.pl
Od gorącej plazmy istniejącej na początku istnienia kosmosu, przez tworzenie się planet aż do pierwotniaków – tak długą drogę przyjdzie nam przemierzyć, jeżeli zdecydujemy się sięgnąć po książkę Łukasza Lamży. Droga ta jest istotnie długa, ale będzie można ją przemierzyć z narratorem, który potrafi opowiadać o tym, co go w świecie zachwyca, w sposób, który tenże zachwyt wyraża. Robi to bez przesadnego patosu i naiwnego uwielbienia.
Narracja ma formę dosyć luźnej językowo i terminologicznie dywagacji naukowej. Luźnej nie w tym znaczeniu, że autor nie przykłada wagi do terminów, których używa, czy też do spójności tematycznej wątków albo do porządku w przechodzeniu od tematu do tematu. Luźnej czyli przystępnie, bez silenia się na bezwzględne używanie terminologii naukowej bądź przeładowania tekstu (znienawidzonymi przez laików czy też zainteresowanych fizyką osób nie powiązanych z nauką akademicką) wzorami matematycznymi.
Nie znaczy to jednak, że Lamża rezygnuje z nomenklatury naukowej. Używa jej, ale tylko wówczas, kiedy będzie ona zrozumiała (choćby intuicyjnie) albo kiedy nie ma lepszego sposoby, aby dane zjawisko przedstawić. Czasami po prostu nie ma odpowiednich słów, aby jakiś byt opisać i pozostaje nazwać go po imieniu. Bo jak na przykład nazwać inaczej: „kosmiczne neutrinowe promieniowanie tła”? Ale z drugiej strony, już zdanie opowiadające o cząstkach molekularnych:
Gdy oddziaływania między cząstkami zachodzą przy coraz wyższej energii, poszczególne trzy odmiany stają się stopniowo coraz bardziej do siebie „podobne” – upodabnia się ich „siła” (to jak mocno wiążą się ze sobą cząstki), a ostatecznie również ich zasięg i to, jakich w ogóle cząstek dotyczą”
jest całkowicie jasne i zrozumiałe i w żadnym stopniu nie rażą kolokwializmy w nim użyte. Dodatkowo treść jest uzupełniona przez infografiki, fotografie, rysunki czy też schematy obrazujące to, co akurat opisuje narrator. Jest to świetne dopełnienie treści.
Książka składa się z trzech dużych części (Kosmos, Planeta, Życie), które dzielą się na rozdziały. Każdy z nich jest poświęcony odrębnej całości tematycznej. Narracja przebiega tak, jak mówi podtytuł: krok po kroku, od tematu do tematu, zachowując kolejność logiczną i w dużej mierze chronologiczną; zarówno wewnątrz poszczególnych części, jak też książki jako całości. Wpierw autor roztacza przed czytelnikiem obraz świata jako całości, opisując Kosmos; jego powstanie, ekspansję oraz proces tworzenia się gwiazd, galaktyk i tego wszystkiego co jeszcze wypełnia przestrzeń Wszechświata. Następnie przechodzi do opisu powstawania planet oraz tego wszystkiego, co mogło się na planecie takiej, jak nasza Ziemia zadziać w najdalszej przeszłości (dosyć analogicznego w metodologii – wychodząc od panoramy, a następnie skupiając się na szczegółach; choć prawdą jest, że w tej części większą rolę gra chronologia wydarzeń aniżeli punkt odniesienia). Ostatnia część książki koncentruje się na powstaniu życia na Ziemi. Znajdziemy tam informacje o rozmnażaniu, DNA, metabolizmie i inteligencji. Każda z tych trzech części jest poprzedzona krótkim wstępem/streszczeniem na temat tego, co będzie jej przedmiotem.
Wszechświat krok po kroku jest książką popularnonaukową w pełnym znaczeniu tego słowa. Jest pracą z pogranicza fizyki (i kosmologii), chemii oraz biologii, ale ta interdyscyplinarność nie powinna przerażać potencjalnych czytelników. Jest to pozycja przystępna i w jasny sposób tłumacząca zagadnienia związane z powstaniem Kosmosu, Ziemi oraz życia. Choć prawdą jest też, że dla osób, które są niezaznajomione z tematem może być bardzo „gęsta”, momentami przeładowana informacjami, które wymagają spokojnego przyswojenia. Z tego też względu może wymagać czytania z przerwami.