Kosmos

Autor: Carl Sagan

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Maria Duch, Bronisław Rudak
  Tytuł oryginału: Cosmos
  Wydawnictwo: Zysk i S-ka
  Data wydania: 2016
  ISBN 978-83-7785-882-0
  
• Wydanie: papierowe
  Oprawa: twarda
  Liczba stron: 456

Kosmos jest opowieścią o długiej odkrywczej podróży ludzkości oraz o tych, którzy wywarli znaczący wpływ na postać współczesnej nauki. Carl Sagan z kosmicznej perspektywy spogląda na naszą planetę przypominającą błękitny klejnot, zamieszkaną przez istoty, które właśnie zaczynają poznawać sens jedności z otaczającym światem i wyprawiać się na rozległy ocean kosmosu. Dzięki jego zdumiewającej umiejętności przedstawiania zagadnień naukowych w sposób zarówno zrozumiały, jak i ekscytujący powstała przejrzysta opowieść o nauce, o tym, jak równocześnie rozwijały się i nauka, i cywilizacja. Autor omawia m.in. działalność starożytnej Biblioteki Aleksandryjskiej, pochodzenie życia oraz materii, gwiazd i planet, podstawy teorii ewolucji, misje sond kosmicznych. Rozważa również najnowsze odkrycia dotyczące życia poza Ziemią i sposoby ewentualnego porozumiewania się z istotami zamieszkującymi inne planety.
„Carl Sagan jest astronomem, który jednym okiem wpatruje się w gwiazdy, a drugie ma skierowane ku historii, natomiast jego umysł jest głęboko zanurzony w problemach kondycji człowieka jako gatunku”.„Newsday”Zysk i S-ka, http://www.zysk.com.pl

„Kosmos jest wszystkim, co jest, kiedykolwiek było lub kiedykolwiek będzie” – tymi słowami Sagan rozpoczyna swą książkę. Te słowa są istotne z dwóch względów. Określają perspektywę, którą przyjmuje autor w swojej dysertacji. Wskazuje, że w jego dociekaniach równie istotne będzie istnienie w skali wszechświata, jak i w mniejszej skali – Ziemi. Sięga wzrokiem daleko poza naszą planetę,  nawet poza nasz układ planetarny, galaktykę w końcu; a równocześnie spogląda na nasz świat, pozwalając zrozumieć rzeczywistość, która nas otacza.

Z drugiej strony używając słów w konwencji biblijnej, wychodzi na przeciw religijnemu postrzeganiu rzeczywistości, opartym na wierze przyjętym bezkrytycznie przekonaniom na temat Kosmosu i istnienia. Być może nie robi tego wprost, ale w domyśle przeciwstawia mu wizję opartą w solidnych naukowych dowodach, nie bojąc się jednocześnie przyznawać do spekulacji, zaznaczając za każdym razem, kiedy wchodzi w ich przestrzeń. Kosmos jest skierowany do ludzi, którzy rozpoczynają swoją przygodę z zagadkami Wszechświata, z tymi, którzy chcą poznać naukowy punkt widzenia na otaczającą nas rzeczywistość. Świat jest „cudem”, ale nie ma potrzeby szukać jego pochodzenia, logiki czy też w ponadnaturalnych źródłach. „Duchowość” (tak rozumiana) jest głęboko osadzona w materii.

Czy jesteśmy jedyną cywilizacją w kosmosie? Czym był Wielki Wybuch i skąd wiemy, że się wydarzył? Jak działa grawitacja? Sagan stara się odpowiedzieć na te i inne pytania. Każdy z rozdziałów traktuje o innym temacie, prowadząc czytelnika od podstaw do zagadnień trudniejszych. Nie ogranicza się przy tym jedynie do fizyki i kosmologii, ale też porusza się z lekkością w naukach społecznych i filozoficznych, pozostając gdzieś na skraju nauk ścisłych i humanistycznych, taktując je na równi, jako wzajemnie uzupełniające się.

Sagan udowodnił, że jest nie tylko oddanym naukowcem, ale też świetnym nauczycielem. Ma dar narracji. Nie zarzuca czytelników faktami, naukowym żargonem, teoriami; zamiast tego rekonstruuje swój tok myślenia. Prowadzi słuchaczy za rękę ścieżką wiedzy, którą sam przebył. I to jest w zasadzie cała tajemnica sukcesu tej książki – opowiada na pytania, które od zawsze były w centrum zainteresowania człowieka, w sposób, który pozwala zrozumieć trudne zagadnienia nawet laikom. Jako może nawet nie tyle wadę, co małe uniedogodnienie w lekturze mogę przyjąć to, że autor poświęca sporo miejsca zimnej wojnie i różnym aspektom z nią związanym. Rozumiem, że w czasie powstanie książki był to aktualny i niezwykle ważny temat, ale dzisiaj już nie jest aż tak ważny. Groźba kolejnego konfliktu zbrojnego (tym razem nuklearnego) stanowiła realne zagrożenie. Kwestie społeczne jak polityczne opisywane z tej perspektywy straciły już na aktualności.

Książka Kosmos została w 2012 roku wpisana przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych na listę osiemdziesięciu ośmiu książek, które „ukształtowały Amerykę” (Books That Shaped America), która miała wielki wpływ na pokolenia amerykańskiej młodzieży i światopoglądu. W końcu jako książka, która swoją otwartością zachęcały do intelektualnych poszukiwań prawdy na temat istnienia. I właśnie jako takie dzieło, książkę Carla Sagana wydawnictwo Zysk i spółka oraz moja skromna osoba oddajemy w Wasze ręce, życząc owocnej lektury.