Autor: Michael Schur
-
Tłumaczenie: Xenia Wiśniewska
Tytuł oryginału: How To Be Perfect
Wydawnictwo: Albatros
Data wydania: 2022
ISBN: 978-83-8215-954-7
- Wydanie: papierowe, e-book (epub, mobi)
Oprawa: twarda
Liczba stron: 384
z opisu wydawcyPrzewrotny i pasjonujący poradnik… jak żyć przyzwoicie.
Współtwórca seriali Dobre miejsce, Parks and Recreation i amerykańskiej wersji Biura swobodnie korzysta ze skarbnicy dwóch i pół tysiąca lat filozofii, by stworzyć lekką, zabawną i zarazem jak najbardziej poważną książkę o etyce – bez pretensji, nudziarstwa i akademickiej oschłości.
Większość z nas myśli o sobie jako o dobrych ludziach. Ale czy zawsze potrafimy bezbłędnie wskazać, co jest dobre, a co złe? Zwłaszcza we współczesnym świecie, w którym na każdym kroku czyhają na nas trudne decyzje, niezbyt mądre rady i inne pułapki? Na szczęście wielu mądrych filozofów próbowało oddzielić dobro od zła i zostawiło nam liczne wskazówki na ten temat. Jak być lepszym człowiekiem w błyskotliwy i przystępny sposób wyjaśnia pojęcia takie jak deontologia, utylitaryzm, ubuntu i wiele innych, żebyśmy mogli popisać się przed znajomymi na imprezie, a może nawet… stać się lepszymi ludźmi.
Schur zaczyna od najprostszych pytań, takich jak: „Czy powinienem uderzyć kumpla w twarz bez powodu?” (odpowiedź brzmi: „Nie”). Aż dochodzi do najbardziej złożonych problemów etycznych. Czy mogę zachwycać się pięknym dziełem sztuki, jeśli jego autor był okropnym człowiekiem? Ile pieniędzy powinienem przekazywać na cele charytatywne? Po co w ogóle zawracać sobie głowę czynieniem dobra, jeśli nie spotka nas kara za zło?
Zanim skończycie czytać tę książkę, będziecie doskonale wiedzieć, jak zachować się w każdej możliwej sytuacji w najwłaściwszy sposób. Będziecie idealni, a wasi znajomi zzielenieją z zazdrości. No dobrze, może nie do końca. Ale z pewnością poznacie świeże, dowcipne i inspirujące spojrzenie na wiele problemów, które gryzą was na co dzień.
Schur nie brzmi jak nudnawy profesor, tylko jak lekko szalony gawędziarz z baru, zabawny i naprawdę podekscytowany, że może dzielić się swoją pasją z każdym, kto chce posłuchać. Jeden z najlepszych na rynku przewodników po etyce.
„The Wall Street Journal”
Napisane z głębi serca i prześmieszne, inteligentne i zajmujące wprowadzenie do filozofii od najbardziej praktycznej strony. Podobnie jak jego serial Dobre miejsce, książka Schura jest dowcipna i skłania do refleksji.
„Kirkus Reviews”
Chyba każdy miał w szkole czy na studiach „fajnego” nauczyciela. „Fajnego” w tym sensie, że nie trzymał się sztywno ramy nauczyciel-uczeń, potrafił tłumaczyć zawiłe tematy w prosty sposób, sięgając do przykładów z codziennego życia, nie używał terminów naukowych, o ile nie było takiej potrzeby, a nawet tu i ówdzie rzucił żartem. Na jego wykłady chodziło się z chęcią, a aktywne były nawet te osoby, które zazwyczaj zajmowały ostatnie ławki, aby przypadkiem nie rzucać się wykładowcom w oczy.
Takim właśnie „wykładowcą” jest autor książki Jak być lepszym człowiekiem, Michael Schur. Mówiąc o nim jako o wykładowcy, mam na myśli narratora i sposób narracji. Sam autor już w pierwszych wersach książki zastrzega, że nie jest on naukowcem ani pracownikiem żadnej z prestiżowych uczelni, a raczej pasjonatem, który spędził wiele lat swojego życia na studiowaniu filozofii i dyskusjach z naukowcami. Być może dzięki temu pozwala sobie na utrzymanie lekkiego tonu narracji i dosyć obfite (choć w ramach rozsądku) rzucanie tu i tam drobnymi żarcikami.
Tytuł książki: Jak być lepszym człowiekiem, bądź w oryginale: How to be perfect (jak być idealnym/doskonałym, co brzmi jeszcze bardziej przewrotnie), mógłby sugerować, że autor z pozycji wszechwiedzącego powie czytelnikowi, jak ten ma wieść swoje życie, do tego zrobi to w punktach, a najlepiej w tak krótkich i prostych, jak się da. Oczywiście tak się nie dzieje, zakładam, że żadne szanujące towarzystwo nie zdecydowałoby się nawet wydać takiej książki. Pozycja, którą trzymam w ręku, skupia się na tym, jak w historii ludzie zmagali się z odwiecznym pytaniem: „Jak żyć?” („…panie premierze!” chciałoby się dodać). Co to znaczy prowadzić życie dobrze i cnotliwe? Co to znaczy być dobrym człowiekiem i czy istnieje jedna, niezawodna definicja moralności albo jedna maksyma, której wystarczy przestrzegać, aby być lepszym człowiekiem?
Autor robi swoisty przegląd najpopularniejszych systemów filozoficznych, które próbowały odpowiedzieć na te pytania, mówiąc na poziomie dosyć ogólnym (ale też wystarczająco precyzyjnym) o tym, jak one definiowały moralność i to, jak człowiek powinien postępować, aby żyć moralnie. Na tym jednak nie poprzestawał, ponieważ poddawał te systemy krytyce, ukazując ich słabe punkty. Schur bardzo lubuje się w eksperymentach myślowych, testuje zarówno systemy filozoficzne, jak i samych czytelników. Zadaje pytania i nakazuje roztrząsać dylematy etyczne, zarówno te bardzo łatwe, jak na przykład to otwierające książkę: „Czy można uderzyć kolegę w twarz całkiem bez powodu?”, przez trudniejsze, aż po te niezwykle złożone i zdające się nie posiadać jednoznacznej odpowiedzi, bądź mające różne odpowiedzi w zależności od tego, który system moralny obierzemy przy ich rozstrzyganiu, jak na przykład: dylemat wagonika w kilku odmianach, zagadnienie moralności autora w odniesieniu do moralności jego dzieła oraz wiele innych.
Wiem, że to nie jest do końca miarodajna czy też wymierna ocena książki, ale muszę powiedzieć, że bawiłem się świetnie, czytając ją. Schur doskonale streszcza poszczególne systemy filozoficzne, unikając nudnych teoretycznych dywagacji, a raczej przedstawiając przykłady dla ich praktycznego zastosowania, bądź ukazując je na tle mniej lub bardziej znanych eksperymentów myślowych. Jeżeli ktoś jest ciekawy, który z systemów moralnych dopuściłby porażenie prądem jednego pracownika firmy telekomunikacyjnej, aby tysiące mogły obejrzeć mecz Mistrzostw Świata albo na podstawie którego systemu filozoficznego zostały rozdystrybuowane szczepionki na COVID – powinien sięgnąć po tę książkę. Nawet jeśli na te konkretne pytania nie poszukujecie odpowiedzi – mimo wszystko też po nią sięgnijcie.
