Autor: Robin Dunbar
-
Tłumaczenie: Tadeusz Chawziuk
Tytuł oryginału: Friends: Understanding the Power of our Most Important
Wydawnictwo: Copernicus Center Press
Data wydania: 2021
ISBN: 9788378865988, 9788378866008 (ebook)
- Wydanie: papierowe, e-book (epub, mobi)
Oprawa: twarda
Liczba stron: 448
Kogo nazwiemy przyjacielem? Dlaczego kobiety mają więcej przyjaciół niż mężczyźni? Czy wirtualne znajomości mogą być równie trwałe, jak te w świecie rzeczywistym? Jaka liczba przyjaciół jest wystarczająca i czy można mieć ich zbyt wielu? Dlaczego przyjaźnie się kończą?
Przyjaciele mają dla nas znaczenie, i to większe niż sądzimy. W ciągu ostatnich lat badacze ze zdumieniem odkryli, jak ogromny wpływ ma posiadanie przyjaciół – nie tylko na nasze poczucie szczęścia, ale także na zdrowie, a nawet długowieczność. Nie umiemy żyć w odosobnieniu. Współczesny świat oferuje nam niezliczone możliwości kontaktów międzyludzkich. Dlaczego więc, gdy wszystko wydaje się sprzyjać życiu społecznemu, dotyka nas plaga samotności?
Robin Dunbar, wybitny antropolog i psycholog bada w Przyjaciołach każdy aspekt przyjaźni, łącząc wiedzę naukową z dziedzin antropologii, psychologii, neurobiologii i genetyki. Ta książka otwiera oczy na wiele wymiarów tej wyjątkowej relacji i fundamentalną rolę, jaką przyjaciele odgrywają w kształtowaniu tego, kim jesteśmy jako jednostki i jako gatunek.
z opisu wydawcy
Czy w XXI wieku nadal działa premia za pokrewieństwo? Co kryje się pod pojęciem liczba Dunbara? W jakich kręgach społecznych funkcjonujemy i czy mają one podobną liczebność niezależnie od miejsca, w którym żyjemy? Czy dzięki portalom społecznościowym zwiększyła się czy zmniejszyła liczba naszych przyjaciół, a może pozostała taka sama mimo wprowadzenia nowych technologii w komunikacji? Ile czasu w ciągu doby poświęcamy średnio na kontakty społeczne? Jakie elementy muszą wystąpić jednocześnie, aby można było stwierdzić, że ktoś jest już naszym przyjacielem, a nie tylko kolegą? Jaką rolę w nawiązywaniu przyjaźni pełni nasz mózg? Czym jest mentalizacja? Jaki procent osób tej samej płci znajduje się w naszym najbliższym gronie? Czy kobiety mają głębsze relacje społeczne niż mężczyźni? Ile przyjaźni – ze względu na ograniczony czas – musimy poświęcić dla jednego związku romantycznego? Jakie znaczenie w pielęgnowaniu przyjaźni, według badań naukowych, mają śmiech, śpiew, taniec, biesiadowanie, opowiadanie historii, rytuały religijne i język? Co bardziej szkodzi naszemu zdrowiu – brak osób bliskich czy niezdrowy tryb życia?
Takie pytania mogę mnożyć. Na wszystkie spośród wymienionych znajdziemy odpowiedź w bardzo obszernej – bo liczącej ponad 400 stron bez wykazu literatury – publikacji Robina Dunbara Przyjaciele. O prawdziwej mocy naszych najważniejszych relacji. Aspekty, na które zwróciłam uwagę w pierwszym akapicie nie stanowią nawet jednej setnej wszystkich kwestii, które na kartach książki poruszył autor. Może dlatego, że nie ograniczył się jedynie do przytaczania wyników własnych analiz. Oczywiście przedstawił rezultaty pracy swojej oraz współpracowników, ale równie chętnie odwoływał się do licznych badań naukowych przeprowadzanych na przestrzeni lat, przez różne zespoły naukowców w wielu krajach. Zabieg ten daje czytelnikowi szerszy, bardziej obiektywny obraz badań z tego zakresu i ogrom wiedzy – zebranej i usystematyzowanej przez eksperta. Jednak, co warto zaznaczyć, Dunbar nie stronił od własnych przemyśleń i doświadczeń, np. podczas opisu jednego z eksperymentów podzielił się historią powstania swojego nazwiska, a w innym miejscu dziejami jednego z jego przodków. Dzięki takim elementom publikacja nie jest podręcznikiem akademickim pełnym faktów, nazwisk i dat, trudnych pojęć czy zbiorem teorii, ale ciekawą, choć wielowątkową i wymagającą skupienia, opowieścią. Nie brakuje w niej elementów związanych z badaniem języka czy odwoływaniem się do historii. Polskiego czytelnika może zainteresować fakt, że Dunbar wspomina o Polakach.
Należy przyznać, że autor sprawnie korzysta z wielu dziedzin wiedzy, a niewątpliwie ma z czego czerpać. To profesor wykładający na Uniwersytecie Oksfordzkim, znany i ceniony antropolog oraz psycholog ewolucyjny, autor wielu poczytnych publikacji. Człowiek, który ceni wartość długotrwałych relacji, o czym świadczy choćby to jak chętnie podkreśla sukcesy swoich współpracowników.
Jednak to nie wszystkie powody, dla których warto sięgnąć po tę książkę w księgarni. Publikacja jest napisana przystępnym językiem, mimo że pojawiają się liczne mniej lub bardziej znane pojęcia z zakresu psychologii. Autor wyjaśnia je wszystkie używając przykładów, które są zrozumiałe nawet dla laika. Książkę mimo sporej objętości można czytać w tramwaju czy autobusie, choć niektóre fragmenty wymagają większego skupienia uwagi. Warto też podążać za narracją kolejnych rozdziałów, a nie tylko wybierać niektóre z nich. Dunbar stara się ułatwić czytelnikowi tę podróż, wprowadzając wewnętrzną nawigację w tekście – albo przypominając, w którym rozdziale była mowa o danym zagadnieniu, albo zapewniając, że zostanie ono wyjaśnione dalej. Podsumowuje kolejne części, wskazując kluczowe wnioski, dzięki czemu płynnie przechodzimy do następnych rozważań.
Po przeczytaniu tej książki trudno jej nie polecić, mimo tego że można w niej znaleźć nieliczne literówki czy kalkę językową, ale to drobne i rzadko występujące wady w naprawdę płynnym tłumaczeniu. Z pewnością jest idealna na jesienne wieczory, ale dla tych, którzy nie szukają grafiki lub zdjęć. Tekstu na kartach publikacji jest dużo, więc jest co czytać, ale nie ma czego oglądać. Pojawia się prosty w formie i stylu schemat. Z reguły nie ma przypisów. Czytelnik nie męczy się lekturą również ze względu na sposób w jaki publikacja została przygotowana do druku – litery są duże, światło wprowadzone między wyrazami i akapitami odpowiednie, a marginesy zewnętrzne pozwalają na swobodne trzymanie książki w ręce. Warto więc po nią sięgnąć.
