Wirus paniki. Historia kontrowersji wokół szczepionek i autyzmu

Autor: Seth Mnookin

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Hanna Pustuła-Lewicka
  Tytuł oryginału: The Panic Virus: The True Story of the Vaccine-Autism Controversy.
  Wydawnictwo: Wydawnictwo Czarne
  Data wydania: 2019
  ISBN: 978-83-8049-920-1, 978-83-8049-930-0 (ebook)
• Wydanie: papierowe, ebook (mobi, epub)
  Oprawa: twarda
  Liczba stron: 392

Amerykański dziennikarz Seth Mnookin merytorycznie i klarownie rozkłada na czynniki pierwsze antyszczepionkowe fobie i ich źródła. Prowadzi czytelnika przez historię medycyny, objaśniając kolejne etapy rozwoju nauki oraz równoległego tworzenia się grup opierających swoją działalność na lęku i podejrzeniach.

Uzasadniona obawa czy kaprys klasy średniej? Prawdziwe zagrożenie czy brak wiedzy? Wirus paniki to opowieść o tym, jak strach potrafi pokonać rozsądek, a emocje – logikę.fragment opisu wydawcy

RECENZJA JEST NIEMAL CAŁKOWICIE TOŻSAMA Z RECENZJĄ ANGLOJĘZYCZNEJ WERSJI KSIĄŻKI, KTÓRĄ OPUBLIKOWALIŚMY 18 WRZEŚNIA 2014 R.

Od kilku lat w Stanach Zjednoczonych i krajach europejskich obserwuje się gwałtowny wzrost zachorowań na choroby zakaźne. Odra, różyczka, świnka, krztusiec czy zakażenie powodującą zapalenie opon mózgowych bakterią Haemophilus influenzae wydawały się już być, dzięki programowi szczepień, historią. Bezpieczeństwo było jednak ułudą. Wszystkie te choroby powróciły do krajów cywilizacji zachodniej, gdyż wśród jej mieszkańców rozprzestrzenia się wirus umysłu – przekonanie, że szczepionki zamiast pomagać, szkodzą. Ruchy „antyszczepionkowe”, które pojawiły się również w Polsce, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Tematem tym zainteresował się amerykański pisarz i dziennikarz Seth Mnookin. Nie mając wcześniej w swojej dziennikarskiej karierze nic wspólnego z kwestiami zdrowia, postanowił on przeprowadzić dziennikarskie śledztwo. W założeniu miało ono pomóc mu w wyrobieniu sobie zdania na temat tego, czy choć krzta prawdy ukrywa się za twierdzeniami prężnie działających przeciwników szczepień. Efektem pracy stała się książka Wirus paniki. Historia kontrowersji wokół szczepionek i autyzmu.

Mnookin rozpoczyna ją od przedstawienia historii szczepionek, ich pierwszych wzlotów i upadków. Nie przeczy, że w przeszłości miały miejsce związane z nimi wypadki, które kosztowały zdrowie i życie wielu ludzi. Jak dobry dziennikarz stara się być bezstronny i niczego nie pomijając, przedstawić całość problemu. Zanim jednak Autor przejdzie do zapoznawania nas z głównymi bohaterami ruchu antyszczepionkowego, wprowadza nas w świat ludzi, którzy opierając się na dowodach anegdotycznych wysunęli wnioski na temat zgubnego skutku fluoryzowania wody oraz istnienia tzw. choroby Morgellonów. Dygresje te są jednak niezwykle istotne. Dzięki nim poznajemy ludzi, którzy nie uwierzyli dowodom naukowym i obstają przy swoim oraz, do pewnego stopnia, mechanizmy, dzięki którym takie zdarzenia są możliwe.

Zapoznanie się ze światem przeciwników wakcynacji Mnookin rozpoczyna od przedstawienia postaci Andrew Wakefielda i jego pracy nad bezpieczeństwem szczepionek. Punktem kulminacyjnym tej części książki jest przedstawienie wyników opublikowanych przez niego w prestiżowym czasopiśmie Lancet, które wiązały szczepionkę MMR (Szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce) ze zwiększonym ryzykiem występowania autyzmu. Publikacja ta wywołała burzę i stała się paliwem napędowym całego ruchu antyszczepionkowego. Nie pomogły już kolejne publikacje, które nie potwierdziły wyników Wakefielda, ani nawet wycofanie słynnego artykułu, w którym dostrzeżono tak wiele błędów metodycznych, że nikt poważny nie powinien się zgodzić na jego opublikowanie. Paniki, którą zasiał Wakefield, nie dało się już zatrzymać, a ruch antyszczepionkowy zaczął rosnąć w siłę, rekrutując w swoje zastępy szereg amerykańskich celebrytów. Dalej Mnookin przedstawia w swojej książce sylwetki wiodących postaci „antyszczepionkowców” oraz dzieje samego ruchu. Bardzo wnikliwie prezentuje również nowe dowody naukowe, które stały w sprzeczności z tezami stawianymi przez przeciwników szczepionek.

Zaletą książki są na pewno ustępy dotyczące samej filozofii nauki. Mnookin tłumaczy swoim czytelnikom, czym ona w istocie jest i jakimi metodami się posługuje. Co prawda, czytanie o tym samym w każdej kolejnej książce popularnonaukowej byłoby męczące, ale na pewno dla kogoś, kto z taką literaturą spotyka się po raz pierwszy, są to uwagi cenne. Można śmiało powiedzieć, że niestety cenne. Bo przecież zrozumienie tego, czym jest nauka i jak działa powinniśmy wszyscy wynieść ze szkoły.

Książka Wirus paniki. Historia kontrowersji wokół szczepionek i autyzmu jest pozycją ze wszech miar wartą przeczytania. Dotyka ważnego tematu zdrowia publicznego i polepszyć może świadomość tego, czym są szczepionki i dlaczego program szczepień jest ważny. Autor podkreśla jasno, że nie jest to kwestia jednostkowych wyborów, gdyż podjęta decyzja wpłynąć może na życie i zdrowie ludzi zupełnie obcych.