Podróż, która zmieniła świat. Darwin na pokładzie Beagle’a

Autor: Alan Moorehead

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Jacek Spólny
  Konsultacja naukowa: BRAK
  Tytuł oryginału: Darwin and the Beagle
  Seria/cykl wydawniczy: Człowiek poznaje świat
  Wydawnictwo: Zysk i S-ka
  Data wydania: 2014
  ISBN: 978-83-7785-140-1
• Wydanie: papierowe
  Oprawa: miękka
  Liczba stron: 352

Wszystko zaczęło się chłodnego poranka 1831 roku, gdy okręt Beagle wyruszył z portu Plymouth. Wiózł na pokładzie dwudziestodwuletniego uzdolnionego przyrodnika Karola Darwina. Ta wyprawa zmieni nie tylko jego życie. Dzięki niej bowiem stworzy podwaliny do jednej z najbardziej przełomowych teorii naukowych w historii ludzkości – teorii ewolucji. Rzucając religii, chcąc nie chcąc, otwarte wyzwanie.
Darwin napotkał świat, którego nigdy przedtem nie widział. Penetrował brazylijskie dżungle, chilijskie Andy, argentyńskie pampasy, poznawał pierwotne kultury tubylców z Ziemi Ognistej. Zebrał bogate kolekcje zoologiczne, botaniczne, i geologiczne. Droga powrotna wiodła przez Galápagos, Tahiti, Nową Zelandię, Australię, Wyspy Kokosowe, Mauritius i Afrykę Południową. Wszystko, co przeżył w czasie tego rejsu, rozbudziło jego wyobraźnię i doprowadziło do wywrotowych wówczas wniosków. z opisu wydawnictwa

Podróż, która zmieniła świat to książka naukowo-przygodowa. Jest wręcz rewelacyjnie wydana. Kolorowe (również w sepii) ilustracje są nie tylko dodatkiem ale też znakomitym uzupełnieniem tekstu. Nadto wszystkie dobrane są niezwykle gustownie, ze smakiem. Mnóstwo tu reprodukcji oryginalnych rycin z wyprawy Darwina-Fitzroy’a i równie odpowiednich obrazków z innych źródeł. Poziomem edytorskim dorównuje, a może przewyższa ze względu na czytelniejszy format, znaną serię Découvertes Gallimard, która po polsku ukazała się w kilku tomikach Krajobrazy cywilizacji. Na pewno zaś góruje nad nią poziomem merytorycznym.

Słowo się rzekło – jest to pozycja o wyprawie badawczej, jaką podjął w latach 1831-36 młody adept nauki Karol Darwin na statku HMS Beagle dowodzonym przez kapitana Roberta Fitzroy’a. Znakomicie się to czyta, od pierwszych akapitów można poznać niebanalny warsztat Autora. Przedstawia on kulisy całej wyprawy, nie sięgając jednak po plotki czy sensacje. To raczej analiza całego tła i przebiegu tej wyprawy, zarówno historycznego, społecznego jak też personalnego, przynajmniej z punktu widzenia dwóch jej czołowych postaci. Znakomicie pokazany jest tutaj między innymi jeden niezwykle ważny wątek: ewolucja (nomen omen) poglądów Darwina na otaczający świat. Niewiele osób wie, a szczególnie nie wiedzą tego najzagorzalsi krytycy teorii Darwina, jak bardzo religijnym człowiekiem był Karol. Jak mozolnie i długo rozważał pogodzenie swoich obserwacji z własnym światopoglądem, jak daleką drogę przeszedł i co może najważniejsze jak blisko wiary w Boga do końca pozostał. Darwin nigdy nie walczył ani z Bogiem, ani z wiarą w Niego.

Autorem tej książki jest znakomity brytyjski dziennikarz i popularyzator Alan Moorehead. Polskiemu czytelnikowi znany zapewne lepiej z wydanej dawno temu w tzw. serii ceramowskiej PIW (czyli Rodowody cywilizacji) publikacji „Nad Nilem Błękitnym i Białym” (która w oryginale jest zresztą dwiema odrębnymi książkami). Jego praca o Darwinie ukazała się po angielsku w roku 1969 lecz do dziś pozostaje znakomicie aktualna i niezmiernie interesująca. Już samo to świadczy o klasie popularyzacji. Warto podzielić się jeszcze jedną refleksją – lektura Podróży zachęca do sięgnięcia po dzienniki Darwina (albo przynajmniej po ich polski wybór). Wzbudzenie potrzeby dalszej lektury – to jest już wyższa szkoła popularyzacji.

Książka zachwyca dobrze przetłumaczoną terminologią z zakresu nauk o Ziemi i nauk biologicznych, pomimo że nie posiadała konsultacji naukowej, brawo dla tłumacza. Na mojej półce tom ten będzie z wielu powodów na ważnym miejscu. Polecam każdemu tę lekturę nienachalną, niebanalną, mądrą, przyjemną w czytaniu i fascynującą obrazem. Zaiste w ten sposób „Człowiek poznaje świat”.