Autorzy: Przemysław Żywiczyński, Sławomir Wacewicz
-
Konsultacja naukowa/recenzent: Bogusław Pawłowski
Wydawnictwo Naukowe UMK
Data wydania: 2015
ISBN: 978-83-231-3424-4 -
Wydanie: papierowe
Oprawa: miękka
Liczba stron: 344
„Książka Przemysława Żywiczyńskiego i Sławomira Wacewicza to bardzo cenna pozycja, która wypełnia dużą lukę w polskim piśmiennictwie na temat naukowego ewolucyjnego podejścia do źródeł pojawienia się komunikacji werbalnej w filogenezie człowieka.
Ta świetnie napisana i dobrze strukturalnie sformatowana pozycja jest przygotowana tak, aby z pełnym zrozumieniem mogli korzystać z niej zarówno naukowcy zajmujący się pochodzeniem języka, jak i studenci wielu kierunków, a nawet laicy, którzy dopiero chcieliby się dowiedzieć czegoś o tym, jak to się stało, że człowiek przemówił i że jest jedynym zwierzęciem, które posiadło tak złożoną formę werbalnej komunikacji”.
[Z recenzji napisanej przez prof. dr. hab. Bogusława Pawłowskiego]z opisu wydawnictwa
Tym razem mamy w ręku książkę zlokalizowaną na skali popularyzacji przy jej naukowym krańcu. Lektura jest trudna, z zaprzęgniętym aparatem naukowym (np. przypisy), mająca wielki potencjał podręcznikowy, ale jednocześnie jest pisana w sposób klarowny, ciekawy, możliwy do zrozumienia także przez czytelnika „nieprzygotowanego”. Ten bardzo rzeczowy wykład pełen jest na dodatek odniesień do najnowszej światowej literatury tematu, które przyjmują formę cytatów w znakomitych tłumaczeniach Autorów.
Tytuł nie obejmuje wszystkich poruszonych zagadnień. Znajdziemy tu bowiem bardzo przemyślany rozdział o ewolucjonizmie. Jest on napisany zasadniczo, ale bez dogmatyzmu, jasno, dowodnie i ciekawie. W tekście pojawia się też szereg anegdot, które dają jednocześnie oddech i prowokują czytelnika do refleksji nad niskim poziomem tzw. „działów naukowych” w prasie codziennej i „kolorowej”. Autorzy obnażają bowiem naukowe mity (np. kwestia ewolucyjnego pochodzenia i znaczenia wydatnych kobiecych warg) czy demaskują mody (np. na zajmowanie się tzw. paleodietami).
Często osadzenie rozważań naukowych na tle historycznym jest słabą stroną publikacji. W naszym przypadku Autorzy poradzili sobie z tym znakomicie. Dostajemy dużą dawkę historii językoznawstwa, glottogenezy, ewolucjonizmu, szeroką plejadę postaci naukowców, a wszystko ujęte niezmiernie zajmująco. W pewny i wyważony sposób jesteśmy prowadzeni pomiędzy anegdotą, faktem i naukowym komentarzem – duży plus za te fragmenty.
Ponieważ Żywiczyński i Wacewicz są doświadczonymi naukowcami możemy się spodziewać ich profesjonalizmu. Uważam jednak, że nie będzie nie na miejscu podkreślić mimo to ich oczytanie i swobodę z jaka poruszają się w temacie pracy. Nie dość, że znakomicie dobierają źródła, to jeszcze podrzucają co rusz tropy zainteresowanemu czytelnikowi sugerując lektury, czy problemy badawcze – chapeau bas. Lektura da nam niezwykle bogaty materiał do dalszych przemyśleń. Zobaczymy szereg celnie podsumowanych teorii i problemów badawczych. Praca jest przy tym niezwykle interdyscyplinarna.
Wszystkim, których zniechęci tytuł, czy dotychczasowe uwagi o treści powiem, że książka jest wciągająca. Ciekawostką dla naszego omówienia jest, że sami autorzy tłumaczą w niniejszej książce potrzebę popularyzacji nauki. Niezwykle prosto i celnie formułują argumenty, że unikamy w ten sposób informacyjnego szumu, nieporozumień, niezrozumień, a nawet wrogości między światem nauki i pozostałą częścią społeczeństwa, a także co ciekawe między samymi naukowcami. Nie wszyscy z nas czytają bowiem wszystko i to w formie tekstów naukowych. Naukowcom też potrzebna jest popularyzacja, a wrogiem nas wszystkich jest ignorancja prowadząca często do lekceważenia.
Można się oczywiście tego domyślić, ale i tak o tym wspomnę, że całość zakończona jest ogromną bibliografią i bardzo pomocnym indeksem. To bardzo ważna i potrzebna pozycja na rynku wydawniczym. Dziś najbardziej aktualna i profesjonalna. Warto się z nią zmierzyć, jeśli ktoś chce poznać istotny fragment naszej gatunkowej historii. Studenci archeologii, antropologii, socjologii, językoznawstwa, a nawet socjologii, czy biologii niemal muszą po tę lekturę sięgnąć.
