Autor: Ewa Winnicka
-
Wydawnictwo: Znak
Data wydania: 2017
ISBN 9788324041015
-
Wydanie: papierowe
Oprawa: twarda
Liczba stron: 384
„Jeśli wrócę, to tylko rolls-roycem” – mówi przyjaciołom jesienią 1967 roku i wyjeżdża z Polski. Kiedy kilka lat później odwiedza ojczyznę, jest już żoną starszego o ponad czterdzieści lat potentata branży kosmetycznej. I milionerką.Kim była Barbara Piasecka Johnson? Kochającą męża wielką kolekcjonerką i filantropką czy przebiegłą łowczynią majątków? Dobrodziejką, która chciała uratować upadającą Stocznię Gdańską, czy kapryśną bogaczką z ciągłymi napadami furii? To bajka o współczesnym Kopciuszku czy o Królowej Śniegu, która nie uznaje kompromisów? I wreszcie: jaki los czeka człowieka, który z dnia na dzień dostaje wszystko, co można kupić za pieniądze?
Przytaczając opowieści wieloletnich pracowników, służących i znajomych państwa Johnsonów, Ewa Winnicka pozwala zobaczyć codzienne życie za bramą ich luksusowej rezydencji. Od ubogich polskich imigrantów po jeden z najsłynniejszych rodów, którego żadne pieniądze nie zdołały ocalić przed skandalami i nieszczęściem – reporterka pokazuje, jak zaskakująco spełnia się czasami amerykański sen.Znak, http://www.znak.com.pl
Barbara Piasecka Johnson to świetny temat dla doświadczonego reportażysty. Biografia pełna skandali, ale też prawdy o amerykańskim i polskim społeczeństwie. Ewa Winnicka to autorka dwóch świetnie przyjętych reportaży o życiu Polaków na obczyźnie: Londyńczyków oraz Angoli, nominowanych do Nagrody Literackiej Nike. Najnowsza książka dziennikarki, Milionerka. Zagadka Barbary Piaseckiej Johnson, jest kontynuacją opowieści o Polakach na emigracji. Życiorys bohaterki jest ziszczeniem amerykańskiego snu. Trzydziestoletnia absolwentka historii sztuki pod koniec lat 60. opuszcza komunistyczny kraj, by w Stanach Zjednoczonych realizować marzenie o lepszym życiu. Pierwsze lata na obczyźnie bohaterka spędzi pracując jako pokojówka, by w końcu w pracodawcy-miliarderze, Sewardzie Johnsonie, odnaleźć swoją szansę na sukces.
Winnicka w biografii Barbary Piaseckiej Johnson wnikliwie bada temat polskości. Polacy są pokazani z punktu widzenia obcokrajowców i siebie nawzajem. Wnioski są gorzkie. Większość filantropijnych planów Piaseckiej Johnson, takich jak renowacja zamku w Pilicy czy prezentacja prywatnych zbiorów malarskich, nie udają się. Wszystko ze względu na biurokrację i narodowy brak życzliwości. Wszystkie jej niepowodzenia, m.in. nieudane wykupienie Stoczni Gdańskiej czy współpraca ze Stanisławem Tołpą, są zajadle komentowane przez krajową prasę. To coraz bardziej zniechęca milionerkę do ojczyzny. Winnicka uczciwie pokazuje obie strony medalu. Trudny charakter Piaseckiej Johnson, która oczekiwała od obdarowywanych instytucji i osób oddania i wdzięczności, ale też pazerność i chamstwo Polaków. Rodacy widzieli w niej przede wszystkim dobrą wróżkę i niewyczerpalne źródło finansowania. W Milionerce znajdziemy wiele negatywnych wypowiedzi Barbary o Polakach. Równie dużo złych rzeczy przeczytamy o samej Barbarze. Rzeczy, które dużo mówią o polskiej mentalności.
Milionerka jest bardziej reportażem niż biografią, ponieważ porusza wiele socjologicznych tematów. Przede wszystkim jest to historia potężnej korporacji, firmy Johnson&Johnson. Droga firmy do sukcesu jest szczegółowo omówiona przez autorkę. Winnicka wskazuje jak realizowanie ważnych dla amerykańskiego społeczeństwa wartości, takich jak odpowiedzialność firmy wobec klientów, pracowników i zarządzających, decyduje o zdobyciu przez rodzinę Johnsonów majątku i niegasnącej wiarygodności, pomimo wielu potknięć i problemów. Reportaż Winnickiej jest także pozbawioną złudzeń opowieścią o bogactwie, które było przyczyną rozłamów w rodzinie Johnsonów. Doprowadziło do alkoholizmu, narkomani, prób samobójczych, a nawet planów zabójstwa członków familii. Najbardziej samoświadomą osobą w klanie Johnsonów zdaje się być przedstawiciel najmłodszego pokolenia rodu, David Jamie Johnson. W 2003 roku, dziedzicząc niewyobrażalną fortunę, nagrał film, w którym pyta o sens bogactwa i sposoby na racjonalne wykorzystanie go.
Książka Winnickiej odsłania też kulisy słynnego procesu wdowy z dziećmi zmarłego męża. Relacja pozwala prześledzić mechanizmy rządzące amerykańskim sądownictwem i tabloidami. Poniżająca dla obu stron ekshibicjonistyczna walka, w której światło dzienne ujrzało wiele ciemnych sekretów, skończyła się ugodą, przez którą zarówno Piasecka Johnson, jak i dzieci Sewarda, stracili miliony. Nie mówiąc już o publicznym szacunku. Paradoksalnie, obie strony konfliktu po procesie czuły się wygrane.
Milionerka jest opowieścią o kobiecie, która całe życie zabiegała o szacunek środowisk, które nią pogardzały i wdzięczność osób, którym nie zależało na jej względach. Reportaż pokazuje historie wielu osób, którym Piasecka Johnson okazała pomoc, by po jakimś czasie, wskutek kaprysu, zmienić zdanie i pozbawić je stypendium czy dachu nad głową. Reportaż Winnickiej jest fascynującym portretem życia wyższych sfer, ale też lustrem, w którym odbijamy się sami. W którym widać nasz stosunek do możnych tego świata, najczęściej pogardliwy lub roszczeniowy, bez jakiegokolwiek poszanowania prawa prywatnej własności. Lekturę biografii najbogatszej Polski świetnie podsumowuje wypowiedź Agnieszki Romaszewskiej, jednej z osób, które skorzystały z pomocy fundacji Piaseckiej Johnson: Dzięki pani Basi zrozumiałam, że świat jest o wiele dziwniejszy, niż może się wydawać na pierwszy rzut oka.
