Autorzy: Małgorzata Czyńska
-
Seria/cykl wydawniczy: –
Wydawnictwo: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Data wydania: 2014
ISBN 978-83-240-3035-4
-
Wydanie: papierowe/cyfrowe
Oprawa: twarda/epub
Liczba stron: 288
„Malowałam królów i prostytutki – mówiła Tamara Łempicka, jedna z największych polskich malarek – tych, którzy są dla mnie inspiracją i powodują, że czuję wibracje”.
Wydawnictwo ZNAK, http://www.znak.com.pl
Dora Maar, spytana o obrazy ukochanego, powiedziała po śmierci artysty: „Być może na ścianach w galerii byłyby warte pół miliona. Na ścianach kochanki Picassa mają dodatkową, historyczną wartość”.
Gdy żona Vermeera sprzedawała piekarzowi ostatnie obrazy męża, by wyżywić ósemkę swoich dzieci, od dawna już nie miała słynnych kolczyków, które widnieją między innymi na obrazie „Dziewczyna z perłą”.
Samobójstwa z miłości, wielkie namiętności i okrutne zdrady. Rodzinne tajemnice, o których się nie mówi. Historie kobiet z obrazów są zaskakujące i do bólu prawdziwe. Ludzkie. Często pełne ciepła. Czasem tragiczne. Zawsze fascynujące.
Za każdym obrazem, który podziwiamy, kryje się prawdziwe życie. Pełne pasji, erotyzmu i oddania malarstwu.
Niezwykłe osobowości, femmes fatales, kobiety wyzwolone, muzy. To nie przypadek, że właśnie one pozowały do najsłynniejszych obrazów. Wszyscy znamy ich twarze. Czas poznać ich losy.
Z książką Małgorzaty Czyńskiej jest jak z ładnie opakowanym prezentem, który niestety po otworzeniu rozczarowuje. Temat książki jest fascynujący. Któż się nie zastanawiał, kim były te wszystkie piękności, które można oglądać na obrazach znanych twórców. Wszystkie te kobiety, które dawno umarły, ale unieśmiertelniła je sztuka. Któż się nie zastanawiał, jakie relacje łączyły je z artystami, którzy je portretowali. Jakie były ich losy? Czy ich życie i śmierć były banalne, a może wręcz przeciwnie, były one burzliwe, czy tragiczne. Czasami powstawały powieści i filmy o mniej lub bardziej fikcyjnych losach owych piękności. O ile w przypadku wielu z tych pięknych kobiet są one dla nas anonimowa (tak nigdy już się nie dowiemy, kim była Wenus z Urbino Tycjana, Śpiąca Wenus Giorgione, Wenus z lustrem Velazqueza), to w wielu przypadkach można zidentyfikować, kim one były. Losy kilkunastu z nich zostały opisane przez Małgorzatę Czyńską. Ta historyczka sztuki opisała życie Tamary Lempickiej, Wally Neuzil (muzy Egona Schiele), Pepita Tudo, (kochanka i partnerka Godoya, to raczej ona niż księżna Alba była modelka Goyi sportretowana jako Maja naga i Maja ubrana), Nina Witkiewiczowa (żony Stanisława Witkiewicza), Antoinette de Watteville (żona Balthusa), Gala Dali (żona Salvatore), Jeanne Hébuterne (popełniła samobójstwo po śmierci swojego kochanka Modiglianiego), Lisa del Gioconda (Mona Lisa), Catherine Bolnes (żona Jana Veermera, to prawdopodobnie była Dziewczyną z perłą), Victorine Meurent (sportretowana w Śniadaniu na trawie i Olimpii Maneta), Emilie Flöge (przyjaciółka Klimta), Dora Maar (kochanka Picassa), Maria Balowa (żona Malczewskiego) i Frida Kahlo. Jak widać zdecydowanie w tym zestawieniu przeważają kobiety, które żyły w II poł XIX i XX wieku (jedenaście z czternastu). Taki wybór zapewne podyktowany był z jednej strony względami własnych preferencji artystycznych, a z drugiej o osobach, które żyły niedawno dysponujemy dużą większą liczbą wiadomości niż o żyjących wcześniej.
W tym miejscu dochodzimy do największego problemu, jaki mam z tą książką. Przedstawia ona 14 kobiet, a liczy jedynie 180 stron. Trochę więcej niż 10 stron na każdą z postaci. To bardzo mało. Zdecydowana większość tych biografii jest ledwie naszkicowanych, bardzo lapidarnych. Aż się prosiło, aby poświęcić im więcej miejsca. A przecież wiele z tych kobiet miała dosyć ciekawe życie, które nie ograniczyły się tylko pozowania do kilku obrazów, czy relacji uczuciowych lub (i) seksualnych z malarzami. Tak na przykład Emilie Flöge prowadziła przez lata z siostrami dom krawiecki, była bizneswomen. Czyńska poświęca temu raptem kilka zdań. Podobnie autorka kwituje życie Emilie po śmierci Klimta kilkoma zdaniami. A przecież przeżyła ona go o ponad 30 lat. Podobne zastrzeżenia można czynić praktycznie wszystkim biografiom. Albo autorka powinna napisać grubszą książkę, lub opisać mniej bohaterek. Jest to tym większy zawód, że Czyńska nie popełnia często spotykanych błędów i przyjmuje dosyć rozsądne hipotezy.
