Najsłynniejsza liczba niewymierna, a może i najsłynniejsza liczba w ogóle, której aproksymowanie porywało przez lata wielu matematyków – jednego, Ludolpha van Ceulena, do tego stopnia, że ma ją wyrytą na nagrobku… Znana każdemu, pojawiająca się w zaskakująco wielu wzorach, taka, o której można pisać długo i wciąż nie wyczerpać tematu – liczba π!
Liczba π ma swoich licznych wielbicieli. Na jej cześć tworzone są utwory literackie (i to jakie! Kolejne wyrazy mają tyle liter, ile określają kolejne cyfry rozwinięcia liczby π. Tworzenie takich utworów to nie tylko rozrywka intelektualna, ale też sztuczka mnemotechniczna pozwalająca zapamiętać baaardzo długie rozwinięcie słynnej liczby!), pieczone są ciasta (ang. pie) i wreszcie – obchodzony jest Dzień Liczby π. Data – 14 marca – wybrana jest nieprzypadkowo: w notacji amerykańskiej 14 marca zapisujemy jako 3/14, a 3,14 to przybliżenie liczby pi do dwóch miejsc po przecinku. Dzień Liczby π jest świetnym pretekstem do organizowania różnego rodzaju wydarzeń popularyzujących matematykę, a często także inne nauki ścisłe.
Na grunt polski tę sympatyczną tradycję przeniósł jedenaście lat temu matematyk, prof. dr hab. Maciej Sablik, ówczesny Dziekan Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a obecnie Dyrektor Instytutu Matematyki tej uczelni. Pomysł podchwyciły w ostatnich latach także inne instytucje i obecnie świętować możemy w wielu zakątkach Polski.
Huczne, jedenaste już obchody Święta Liczby π przygotował Uniwersytet Śląski. Są wykłady (o kwantowej balerinie, o tym, jak się ma CSI do rzeczywistości, o matematyce wyborczej), warsztaty (ogrom zagadek logicznych, kasyno, fraktale, zabawy z ciekłym azotem czy sekrety programowania), pokazy (wybuchy zawsze budzą emocje na widowni!), konkursy (w tym oczywiście: na to, kto zapamięta najdłuższe rozwinięcie liczby π). Będzie można zbudować swojego robota, dowiedzieć się, jak korzysta się z nieco zapomnianego obecnie suwaka logarytmicznego czy dowiedzieć się zaskakujących rzeczy o swoich skłonnościach do ryzyka. Szczegółowy program: www.swietopi.pl.
Święto Liczby π brzmi nieco żartobliwie – ale jak się okazuje, może być pretekstem do naprawdę dobrej popularyzacji nauki.
A tym, którzy Dzień Liczby π wolą świętować we własnym domu, polecamy lekturę – koniecznie o liczbie π!
π. Biografia najbardziej tajemniczej liczby na świecie
Tajemnice liczby π. Dlaczego niemożliwa jest kwadratura koła?
