Piramidy Egiptu

Autor: I.E.S. Edwards

• Szczegółowe informacje
• Informacje dot. wydania

• Tłumaczenie: Hubert Górski
  Tytuł oryginału: The piramids of Egypt
  Seria/cykl wydawniczy: Rodowody Cywilizacji
  Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
  Data wydania: 1995
  ISBN: 8306024265

• Wydanie: papierowe
  Oprawa: twarda
  Liczba stron: 288

I.E.S. Edwards, światowej sławy brytyjski archeolog i egiptolog, jest autorem wyczerpującego studium poświęconego tym tajemniczym budowlom. Przedstawia kształtowanie się, rozkwit i schyłek tej formy grobowców, analizuje wyniki prac wykopaliskowych w poszczególnych piramidach i opisuje techniki budowlane, które umożliwiły wznoszenie tak gigantycznych konstrukcji. Omawia też zwyczaje pogrzebowe i wierzenia starożytnych Egipcjan, przybliżając nam obraz staroegipskiego społeczeństwa. Książka prof. Edwardsa jest klasyczną pozycją w literaturze dotyczącej archeologii Egiptu. Wydana po raz pierwszy w Anglii w 1947 roku, doczekała się ponad dwudziestu wznowień, stale aktualizowanych przez Autora. Edycja, którą oddajemy do rąk polskich czytelników, została opracowana na podstawie ostatniego wydania, z uwzględnieniem wszystkich najnowszych poprawek i uzupełnień nadesłanych przez Autora. Państwowy Instytut Wydawniczy

Egipskie piramidy budziły ciekawość i podziw już w starożytności. Na stworzonej przez Antypatra z Sydonu, w II wieku p.n.e., liście cudów znanego wówczas świata, znalazła się największa z nich – piramida króla Cheopsa. Warto pamiętać jest to jedyny, ocalały obiekt z tej listy. To właśnie owa „niezniszczalność” piramid oraz monumentalny charakter wielu z nich stanowi dla wielu osób dowód ich niezwykłości a nawet „nieziemskości”. Znane arabskie przysłowie mówi wszak, że „ludzie boją się czasu, czas zaś boi się piramid”!

Dziś egipskie piramidy stanowią przede wszystkim przedmiot badań naukowców i atrakcje turystyczną. Niestety są także stale niszczone przez naturę – wiatr, wilgoć i burze piaskowe – oraz działalność człowieka – zanieczyszczenie środowiska czy choćby turystów odłamujących kawałki by zabrać je na pamiątkę. Stanowią także nieustannie pożywkę dla niezliczonych pseudo-naukowców, „odkrywających” ich tajemnice, na przekór rzekomym spiskom naukowego świata.

Książka nieżyjącego już angielskiego egiptologa i pracownika British Museum a także długoletniego  vice-prezydenta Egypt Exploration Society, jest dziełem absolutnie fundamentalnym. Należy do kanonu podstawowych pozycji poświęconych starożytnemu Egiptowi i pomimo wieku (pierwsze wydanie miało miejsce w latach 40-tych XX wieku) nadal należy do gatunku must have. Doczekała się także wielu, poprawianych i uaktualnianych wznowień. Jest to napisana z perspektywy archeologa, fachowca od analizy śladów odległej przeszłości człowieka, synteza najważniejszych informacji na temat egipskich piramid. Znajdziemy więc tutaj spis znanych piramid, ich lokalizacje i wyniki dotychczasowych badań. Dowiemy się także jak budowano grobowce faraonów w tym kształcie i jakie były ich losy po śmierci władców czyli ich właścicieli.

Dla czytelnika najważniejsze będą prawdopodobnie dwa rozdziały umieszczone paradoksalnie na końcu książki, poświęcone genezie tego typu królewskiego grobu oraz metodom budowlanym wykorzystywanym przez Egipcjan, przy konstruowaniu piramid. Zanim jednak do nich dotrzemy, zmierzyć nam się przyjdzie z pełnym szczegółów i danych naukowych opisem budowli powstałych w poszczególnych epokach. Zaczniemy więc od najstarszych mastab i królewskich budowli grobowych, które powstawały w okresie proto-dynastycznym i archaicznym. Prześledzimy budowę pierwszej piramidy schodkowej, która powstała w Sakkara za panowania faraona Dżosera. Następnie autor zabierze nas w podroż do czasów Starego i Średniego Państwa by pokazać nam powstające wtedy budowle. Wszystkie opisane są w książce z aptekarską dokładnością zaś opisy ich wewnętrznych struktur pozwalają nam wyobrazić je sobie z najdrobniejszymi szczegółami.

Piramidy Egiptu to książka przeznaczona dla czytelnika poszukującego rzetelnych odpowiedzi, opartych na wiedzy naukowej. Nie jest to książka łatwa, jej język jest dość zawiły i niewątpliwie wymaga od czytelnika zaangażowania. Trzeba także pamiętać, że nie jest to książka nowa – nie znajdziemy tu wyników najnowszych prac badawczych. Pomimo jednak tych mankamentów stanowi pozycję ważną i nadal aktualną, jedną z niewielu polskojęzycznych, popularnonaukowych publikacji na ten temat. Wiedza o historii i metodach konstruowania piramid jest bowiem w nauce ugruntowana od dość dawna. Zbadano już wszystkie (jest ich kilkadziesiąt) odkryte dotąd piramidy. Najbardziej znane to oczywiście piramidy w Gizie – wykonane z największą starannością i w najtrwalszej technologii, dlatego zapewne najlepiej zachowane. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że piramidy były wykonywane różnymi metodami, w zależności od wielu czynników takich jak czas, miejsce, fundusze przeznaczone na ich budowę itd. Jeśli weźmiemy do tego pod uwagę, że często służyły one w czasach późniejszych jako źródło budulca to łatwo sobie wyobrazić jak łatwo ulegały destrukcji. Trzęsienia ziemi i bezlitosny czas, procesy erozji itp. dopełniały często dzieła zniszczenia. To wszystko powoduje, że dziś stan zachowania piramid znajdujących się w różnych częściach Egiptu, a także na terenie Sudanu jest różny. Jednak wciąż wiele z nich można oglądać a nawet zwiedzać.

Wbrew temu co sądzi wiele osób piramid nie zbudowali kosmici. Zbudowali je ludzie ogarnięci obsesją kosmosu, który nieustannie obserwowali. Miały one stać się „maszyną” prowadzącą w kierunku gwiazd – pozwalającą faraonowi wstąpić do grona „niezniszczalnych” a wraz z nim całemu ludowi Egiptu. Budowa piramid była efektem wiedzy i umiejętności zdobywanych przez ponad tysiąc lat a także niezwykle umiejętnej organizacji pracy. Miała też konkretny, z punktu widzenia Egipcjan praktyczny, cel. Współczesna egiptologia ciągle walczy z mitami narosłymi wokół tych budowli. Nie jest przecież prawdą, że nie wiemy jak piramidy budowano – wręcz przeciwnie – ich budowa jest doskonale poznana i właściwie nie ma tu już tajemnic. Pamiętajmy, że informacje o rzekomych „zagadkach” są jedynie manipulacją pseudo-naukowców, służącą stwarzaniu fałszywego obrazu jakiegoś spisku lub indolencji naukowców itd. Niestety źródłem tych teorii jest ignorancja i nieznajomość publikacji, choćby takich jak Piramidy Egiptu.