Autor: Tjeerd H. van Andel
-
Tłumaczenie: Wiesław Studencki
Tytuł oryginału: New views on an old planet. A history of global change
Seria/cykl wydawniczy:-
Wydawnictwo: PWN
Data wydania: 2010
ISBN: 83-01-12244-7 -
Wydanie: papierowe
Oprawa: miękka
Liczba stron: 304
W książce przedstawiono geologiczną historię Ziemi. Autor – wybitny badacz Tjeerd H. van Andel – przystępnie i niebanalnie wyjaśnia zagadnienia dotyczące: tektoniki globalnej, paleoklimatologii, paleooceanografii, najwcześniejszych etapów rozwoju skorupy ziemskiej, pojawienia się organizmów żywych, uwzględniając nurty badawcze i hipotezy oscylujące miedzy ideami aktualizmu a katastrofizmu (neokatastrofizmu). Omawia także wiele ciekawych zagadnień, m.in. globalne zmiany eustatyczne, teorię terranów, plamy gorąca w płaszczu ziemskim i problemy wielkich wymierań. Wydawnictwo Naukowe PWN, http://ksiegarnia.pwn.pl
Choć budzić to może zdziwienie, w mojej opinii nie jest łatwo napisać dobrą książkę o geologii. Temat to obszerny i trzeba naprawdę dobrego specjalisty, o szerokich horyzontach i dobrym piórze, żeby nie sprezentował nam kolejnej nudnej historii naszej planety, nie ugrzązł w zbędnych szczegółach, nie pominął ważnych kwestii, ani nie przepłynął oceanu tej wiedzy płyciutko niczym śledź.
Tjeerd H. van Andel z tego trudnego zadania wywiązuje się znakomicie. Skutek? Do jego książki się wraca, a sama książka też wraca … w kolejnych wydaniach. Pierwsze ukazało się w Polsce w roku 1997 (oryginał w 1985, podstawa tłumaczenia w roku 1994). Ponieważ niektóre poglądy ewoluowały, przyrosła nasza wiedza o Ziemi i część treści należało zaktualizować Autor zdecydował się na uzupełnienia i kolejne wydania (ostatnie 2002). Nie bądźmy jednak zbyt srodzy i nie przesadzajmy z pogonią za aktualnością wiedzy. Jeśli ktoś będzie zainteresowany i tak sięgnie po dalsze, nowsze i bardziej szczegółowe pozycje. Tymczasem prezentowana praca cały czas jest znakomitym wprowadzeniem w zagadnienia tzw. geologii ogólnej.
Przede wszystkim jest to książka do czytania. To oczywiste spostrzeżenie nie zawsze można uczynić w odniesieniu do książek geologicznych. Duża część z nich nadaje się jedynie do studiowania, a nawet tylko do korzystania (ewentualnie do zasypiania). „Nowe spojrzenie” się czyta! Wiedza dawkowana jest w rozsądnych porcjach, potoczystym językiem, nie stroniąc od narracji (sic!), ale z zachowaniem naukowego rygoru i odpowiednią ilością „przypraw” w postaci ilustracji, map, a czasem wzorów i wykresów. Materiał ten dobrany jest w sposób przejrzysty i przemyślany, ułatwiający i wzbogacający lekturę.
Z książki dowiemy się wszystkiego o podstawach współczesnej geologii: co to jest stratygrafia, jak mierzy się w geologii czas, jak zmieniał się klimat, skąd to wiemy i jak wyjaśniamy, jak tworzą się góry, jak wędrują kontynenty, czy morza i oceany są przy całej swojej potędze niezmienne, jak Ziemia powstała i jak narodziło się na niej życie, w końcu jakie były jego koleje, wzloty i upadki.
Zaczyna się ciekawie, a potem jest tylko coraz lepiej i bardziej wciągająco. Książka może służyć zarówno jako pomocniczy podręcznik akademicki, jak też lektura popularnonaukowa z najwyższej półki. Już samo to świadczy o jej klasie. Znamienne jest też, że książka wydana została w Polsce dwukrotnie z dodrukiem, wielokrotnie była też uzupełniana i wznawiana na świecie. Fascynująca lektura!
